Bildiğiniz gibi 2016’da Amerikan Başkanlık seçimleri yapılacak.

Peki, Amerikan başkan adaylarının en önemli tartışma konusunu hiç merak ettiniz mi? Hemen söyleyelim Amerikan başkan adaylarının en önemli tartışma konusu zenginlerden alınacak vergiler. Eğer toplumun en zengin yüzde 1’lik kesiminin vergileri 1 puan artırılıp gelir vergisinin son dilimi için uygulanan oran yüzde 40 olursa Amerikan Hazinesi yıllık 157 milyar dolar ilave vergi geliri elde edecek. Son vergi dilimine uygulanan oran yüzde 45’e yükseltilirse bu defa Amerikan Hazinesi yıllık 276 milyar dolar ilave vergi geliri elde edecek. Böylece düşük gelir grupları ve orta gelirliler bu tutar kadar daha az vergi ödeyecekler. Bir de ilave vergi geliriyle öğrencilere daha fazla burs verilebilecek. Dolayısıyla Amerikan dar gelirlilerinin refahı artacak. İşte gelirinin yüzde 70’ini sermaye kazancından elde eden zenginlerin vergisi yüzde 1 artırıldığında alınacak bu ilave vergi için Senatör Bernie Sanders; Rolex ve Maserati’si olandan daha fazla vergi alınacak, diyor.

Peki, niye anlattık bunları?

Şundan anlattık; Türkiye’de 13 yıldır iktidarda olan AKP, Rolex ve Maserati’si olandan daha fazla vergi aldı mı? Hayır almadı. Bu konuyu hiç tartıştı mı? Hayır tartışmadı. Hâlbuki Türkiye’de milli gelirin yüzde 46’sını nüfusun en zengin yüzde 20’si alıyor. Bu kesimin kişi başına yıllık geliri TÜİK’e göre; 33 bin 416 lira. Nüfusun en fakir yüzde 20’sinin yıllık geliri ise kişi başına 4 bin 515 lira tutuyor. İşte Türkiye’de vergilerin ağır yükünü en alt gelir grubunda olan bu yüzde 20’lik kesim çekiyor.

Niye çekiyor? Çünkü elde ettiği gelirin ortalama yüzde 15’ini dolaylı vergi olarak ekmek, peynir, zeytin aldığında, otobüse, metroya bindiğinde, giysi aldığında ödüyor. Böylece hem geliri düşük hem de ödediği vergi yüksek oluyor.

Bu arada geliri yüksek kesim pek çok muafiyet ve istisna nedeniyle doğrudan vergi ödemiyor. Üstelik geliri yüksek olduğu için dolaylı vergilerin yükü zengin kesimde azalıyor. Böylece Türkiye’de toplam vergi gelirlerinin yüzde 66’sı fakir kesimlere ağır yük olan dolaylı vergilerden elde ediliyor.

İşte 13 yıldır iktidarda olan AKP bu yapısal bozukluğu değiştirmedi. Bu tutarsız vergi yapısı sonunda Türkiye ekonomisinin rekabet gücünü de azalttı. Ve bu ülke ihracat yapamaz hâle geldi. Çünkü bütçe geliri azalacak korkusuyla, dünyada düşen enerji maliyetleri üretime yansıtılamadı. Tabii bu arada gelir dağılımı da bozuldu. Türkiye’de gelir dağılımı, kast sistemi olan Hindistan’dan bile daha kötü hâle geldi. Çünkü gelir dağılımda adaleti gösteren Gini Katsayısı Hindistan’da 0.32 olurken, Türkiye’de 0.40 oldu.

Anlayacağınız fakirlikten geliyoruz söylemiyle iktidar olan AKP, vergiyi fakirlerin sırtına yükleyerek, Rolex ve Maserati setine sahip olanların partisi hâline geldi.

suleymanyasar26@gmail.com