Bu yılın ilk altı ayında bütçe fazla verdi. Ama büyüme durdu. Bildiğiniz gibi son iki çeyrek üst üste bu ülkenin ekonomisi Türk Lirası sabit fiyatlarla ve dolar bazında küçüldü. Kişi başına gelir 10 bin 823 dolardan 10 bin 200 dolara düştü.

Peki, niye böyle oldu?

Çünkü vatandaş devlete vergisini ödüyor ama devlet gerekli üretken harcamayı yapmıyor. Bu yılın ilk altı ayında devletin gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12,7 oranında arttı. Ama devlet harcamalarındaki artış yine geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,7 oldu. Dolayısıyla bu yılın ocak- haziran döneminde bütçe 804 milyon lira fazla verdi.

FAİZ DIŞI FAZLAYI ARTIRDIN DA NE OLDU, IMF MADALYA MI TAKTI?

Bu arada faiz dışı fazla geçen yıla göre yüzde 32,2 oranında artarak neredeyse yılsonu hedefi 33 milyar liraya yaklaştı ve 30,5 milyar liraya ulaştı. Böyle anlamsızca hızlı ayrılan faiz dışı fazlaya gerek yok.

Peki, neydi faiz dışı fazla?

Bildiğiniz gibi faiz dışı fazla; devletin topladığı vergilerin bir kısmını harcamayıp borç stokunu eritmek için kullandığı para oluyor.

Peki, Türkiye’nin bu tutarda faiz dışı fazla ayırmasına gerek var mı?

Yok. Çünkü Türkiye’nin kamu borç yükü yüzde 33,5 düzeyinde bulunuyor. Borç yükünü daha fazla azaltmaya bu aşamada gerek yok. Çünkü küçülen bir ekonomide vergileri artırıp borç stokunu azaltmak yerine ekonomiyi canlandırmak için vergileri azaltıp borç stokunu sabit tutmakta fayda var. Ama hükümetin büyümeye yönelik maliye politikası bilinci olmadığı için bütçe fazlası ve faiz dışı fazlayla övünüyor. Oysa gereksiz ve fazladan toplanan vergiler vatandaşın cebinde kalsa bu kaynağı vatandaş daha verimli kullanabilir. Ve büyüme hızı artar.

VATANDAŞTAN FAZLA VERGİ ALMAK EKONOMİYİ KÜÇÜLTÜR

Gelelim bütün bunları niye anlattığımıza…

Anlattık çünkü iktidar vatandaşın cebine elini atıp fazla vergi toplarken yerli ve yabacı sermaye bu ülkeyi terk etmeye başladı. Dün Merkez Bankası’nın açıkladığı verilere göre Ocak- Mayıs döneminde Türkiye’den yabancı sermaye çıkışı 36 milyar dolar oldu. Bu arada Türkiye’de oturanların yurtdışında yaptıkları yatırımlar 39,9 milyar dolardan 41,4 milyar dolara yükseldi. Kısaca Türkiye’de oturanların yurtdışında doğrudan yatırımları çoğalıyor. Böylece yabancı sermaye gelmediği gibi bir de Türkiye’de kıt olan sermaye yurtdışına kaçıyor. Ama bir ekonomik övünmedir gidiyor.

Hâlbuki bütçe fazla verdi diye övünmenin bir anlamı yok. Bu aşamada bütçe fazla verdikçe faiz dışı fazla çoğaldıkça ekonomi küçülüyor çünkü. Bu arada petrol fiyatları dünyada gerilerken petrol üzerinden alınan vergiler çok yüksek olduğu için Türkiye’de maliyetler artıyor. Dolayısıyla bu ülke rekabet gücünü kaybediyor. Hattâ 24 ayda Türk parası dolar karşısında yüzde 55 oranında değer kaybettiği hâlde ihracat artacağına azalıyor. Hatırlayacaksınız iktidar, Türk parası değer kaybedince gelinen noktayı savunmak için ihracatın artacağını ileri sürdü. Ama ihracat o gün bugün altı aydır üst üste düşüyor.

KÜÇÜLEN EKONOMİYLE ÖVÜNEN İKTİDARA İLK DEFA ŞAHİT OLUYORUZ

Anlayacağınız iktidarın bir ekonomi politikası yok. Ne yaptığı belli değil. Ekonomi küçülürken övünmeye devam ediyor. Bu ortamda bir de erken seçim kararı alınırsa ekonomide işler iyice karışabilir.

Peki, vatandaş küçülen ekonomiye rağmen AKP’ye tek başına hükümet kurabilecek oyu verir mi?

Vermez. Kimse kendisini kandırmasın. İster erken seçim, ister tekrar seçim yapılsın azalan kişi başına gelir sürecinde iktidar yerinde duramaz.

İyi Bayramlar diliyorum.

suleymanyasar26@gmail.com