Amerikan tarım dışı istihdam verileri beklenenin altında geldi. Mart ayında Amerikan ekonomisi 126 bin istihdam yarattı. Oysa beklenti 245 bin istihdam düzeyindeydi. Bu arada Ocak ve Şubat istihdam verileri aşağı doğru 69 bin revize edildi. Yani istihdam yaratmada bir yavaşlama var. Ama bunun nedeni kış aylarının soğuk geçmesine bağlanıyor. Bir de gerileyen petrol fiyatlarının tüketici talebini henüz tetiklemediği belirtiliyor. Bütün bunlara rağmen ABD’de işsizlik oranı yüzde 5,5 düzeyinde bulunuyor. Bu düzey işsizlik oranı aslında beğenilmeyecek bir oran değil. Dolayısıyla bütün bu koşullar dikkate alındığında Amerikan Merkez Bankası’nın bu yıl faiz artıracağı bekleniyor. Artırmadığı takdirde hisse fiyatlarında balon oluşacağı tehlikesi sık sık dile getiriliyor.

Gelelim şimdi bütün bunları niye anlattığımıza…

Anlattık çünkü Amerikan Merkez Bankası faiz artırdığı takdirde dolar diğer para birimleri karşısında değerlenmeye devam edecek. Yatırım bankası Goldman Sachs’ın en son euro/dolar paritesi tahmininde 2016 yılı sonunda paritenin 0.85 olacağını yani bir euro almak için 0,85 dolar ödeneceğini ileri sürüyor. Bu arada parite tahmincileri daha uzun vadede euro/dolar paritesinin doğal düzeyi olarak kabul edilen 1.20 düzeyinde seyredeceğini belirtiliyorlar.

AKP TECRÜBESİ, TEK PARTİ HÜKÜMETİNİN İSTİKRAR UNSURU OLMADIĞINI GÖSTERDİ

Şimdi gelelim Türkiye’ye…

Son günlerde en çok sorulan soru şu: “seçimden sonra dolar Türk parası karşında ne olur?”

Hemen bu soruyu cevaplayalım. AKP Hükümeti kendisini bir istikrar unsuru olarak sunuyor. Ve tek parti hükümetinin istikrar sağladığını ileri sürüyor. Evet, ilk döneminde böyleydi AKP ama son dönemde yaşananlar tek parti hükümetinin istikrar unsuru olmadığını, tam aksine artık ekonomide bir istikrarsızlık unsuru olduğunu bize gösterdi. Çünkü Hükümet’in hukuk devletine ters düşen yasa tasarılarını TBMM’ye sevk etmesi ve yatırım iklimini bozan bu tasarıların yasalaşması Türkiye’ye yabancı sermaye girişini durdurdu. Hattâ yerli sermayenin ülkeyi terk etmesine neden oldu. Çünkü 2014 yılında 4,7 milyar dolar tutarında yerli sermayenin doğrudan yatırımı yurtdışına gitti. Böyle büyük bir sermaye çıkışı daha önce hiç görülmedi bu ülkede. Dolayısıyla bu ülkenin büyüme hızı geriledi, işsizlik çoğaldı. Bir de dünyada gerileyen gıda fiyatlarına rağmen Türkiye’de gıda fiyat enflasyonu hızla arttı.

İşte bu nedenle AKP hükümetlerinin artık tek parti olarak iktidara gelmesi hâlinde Türk parası değer kazanacağına değer kaybedebilir.

Peki, niye Türk parası değer kaybedebilir?

Çünkü Hükümet, Avrupa Birliği hukukundan uzaklaştıkça, küresel yatırımcıyı bu ülkeye çekemez. Dolayısıyla ya AKP yeniden Avrupa Birliği müzakere sürecine sıkı sıkıya sarılıp hukuk devletini benimseyecek ya da AKP yerine yeni bir hükümet kurulacak, ancak bu koşullarda Türk parası dolar karşısında istikrarlı dengeyi bulabilir.

AVRUPANIN EN DÜŞÜK ASGARİ ÜCRETİ TÜRKİYE’DE AMA SERMAYE KAÇIYOR

Peki, niçin böyle bir tespit yapıyoruz?

Çünkü Türkiye’de devalüasyonlar sonucu emek maliyetleri iyice azaldı. Ve aylık brüt asgari ücret son altı ayda 545 dolardan 453 dolara geriledi. Böylece neredeyse Avrupa’nın en düşük asgari ücreti şu anda Türkiye’de veriliyor oldu. Bu, yabancı sermaye için çok cazip bir ücret düzeyi. Ama son dönemde hukuk devleti olmadığı için bu ücret düzeyinde bile yabancı sermaye geleceğine gidiyor, bir de yerli sermaye ülkeden kaçıyor. O hâlde AKP Hükümeti bu tavrını devam ettirdiği takdirde Türkiye’ye döviz girişinin azalacağını söylemek herhalde yanlış olmaz.

Anlayacağınız genel seçimlerin ardından AKP dışında bir hükümet oluşumu Türkiye’ye yabancı sermaye girişini sağlar. Ve Amerikan Merkez Bankası’nın faiz artırımına rağmen Türk parası dolar karşısında tutunur. Aksi takdirde Türk parası değer kaybetmeye devam eder.

suleymanyasar26@gmail.com