Bildiğiniz gibi geçen cuma günü Rusya Merkez Bankası politika faizlerini yüzde 17’den yüzde 15’e indirdi. Bu beklenmedik faiz indirimi üzerine Rus Rublesi yüzde 4 oranında değer kaybetti. Ve bir Amerikan Doları 69 ruble oldu. Kremlin inkâr etse de finans uzmanları bu beklenmedik faiz indiriminin Putin’in emriyle yapıldığını ileri sürdü.

Peki, Putin niye faiz indirilmesini istedi?

İstedi, çünkü Rus ekonomisinin 2014’te yüzde 0,6 oranında büyümesinin ardından 2015’in ilk yarısında yüzde 3,2 oranında daralacağı düşünülüyor. İşte Putin bu ekonomik daralmayı önlemek için paranın maliyetini azaltmak amacıyla faizlerin indirilmesini istiyor.

Peki, niye anlattık Rusya’da faiz indirimini?

Şundan anlattık. Türkiye’de haziran ayında genel seçimler yapılacak. Ama seçim öncesi ekonomide büyüme beklentileri zayıflıyor. Tüketici Güven Endeksi son dört yılın en düşük seviyesi 67,7’ye geriledi. Bu endeks seviyesi tüketici güveninin önümüzdeki dönem için kötümser olduğunu bize gösteriyor.

SON İKİ AYDA TÜRK PARASI YÜZDE 10 ORANINDA DEĞER KAYBETTİ

İşte bu kötümser beklentiyi kaldırabilmek için Cumhurbaşkanı Erdoğan ekonomiyi canlandırmak amacıyla aynı Putin’in yaptığı gibi Merkez’den faizleri indirmesini istiyor. Tabii bu isteğe Merkez olağanüstü toplantı yaparak cevap vermek istedi. 4 Şubat’ta toplantı yapacağını açıkladı. Ama bu toplantı açıklamasının ardından Türk parası aynı rublede olduğu gibi yüzde 3,3 oranında değer kaybetti. Böylece son iki ayda Türk parası tam yüzde 10 oranında değer kaybına uğradı. Türk parasındaki bu hızlı değer kaybı bu defa ekonomiyi daraltacağından Merkez hemen bir açıklama yaparak öngörülen faiz indirim sürecinin temkin düzeyiyle uyumlu olmadığını söyledi. Daha doğrusu bu ortamda faiz indirimi yapılamayacağını belirterek dolar fiyatını frenlemeye çalıştı.

Dolayısıyla artık Merkez’in faiz indirmesi zor görünüyor. Bir de gecelik Türk parası Libor faiz oranının cuma günü yüzde 10,85 düzeyinde olduğunu belirtelim. Yani enflasyon hedefinin iki katı gecelik faiz var. Bu durumda Merkez’in en son açıkladığı yüzde 5,5 oranındaki enflasyon hedefi de tehlikeye girdi.

FAİZLER HÜKÜMETE OLAN GÜVENE GÖRE BELİRLENİYOR

Şimdi gelelim Türkiye ekonomisinde son günlerde neler olduğuna…

Şunlar oldu, Cumhurbaşkanı Erdoğan seçim öncesi ekonomiyi canlandırmak için faiz indirmeye çalışınca bu defa dolar fiyatı hızla yukarıya gitti. Ve gecelik faiz oranları çoğaldı. Ve yüzde 10 oranında devalüasyon gerçekleştiği hâlde faizler yükseldiğine göre faizlerin artık hükümete olan güvene bağlı olarak yön değiştireceğini söyleyebiliriz.

O hâlde gecelik faizler arttığına göre hükümete olan güven azalıyor. İşte bu durumda Merkez faiz indirdiği takdirde dolar fiyatı daha hızlı artabilir. Durum böyle olunca Merkez’in 4 Şubat olağanüstü toplantısında faiz indirimi yerine belki de faiz artırmasını bekleyebiliriz. Bir de dün açıklanan İTO’nun İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi ya da İstanbul yıllık tüketici enflasyonu Ocak 2015’te yüzde 11,17 oldu. Bu enflasyon oranı ocak ayında son beş yılın en yüksek yıllık enflasyonu oluyor. Anlayacağınız seçim öncesi ekonomide işler epeyce karıştı.

suleymanyasar26@gmail.com