Merkez Bankası dün Para Politikası Kurulu’nun kararını açıkladı. Buna göre politika faizlerinde bir değişik yapılmadı. Ve bir hafta vadeli repo faiz oranı yüzde 8.25, marjinal fonlama oranı 11.25, Merkez Bankası borçlanma oranı yüzde 7.5 düzeyinde tutuldu.

Bu arada hemen belirtelim Merkez faizleri değiştirmezken bu defa para politikası karar metnini değiştirdi.

Bu değişikliği hemen belirtelim; son dönem karar metinlerinde enflasyon artışını gıda fiyatlarına bağlayan Merkez bu defa gıdadan vazgeçti. Enflasyonu artıran gıda yerine bu defa petrol ve emtia fiyatlarının küresel düzeyde gerilemesinin enflasyonu aşağıya çekeceğini ileri sürdü.

Oysa bu yılın haziran ayından beri küresel piyasalarda petrol fiyatları yüzde 45, demir cevheri yüzde 50.4, bakır fiyatları yüzde 13.3, kurşun fiyatları yüzde 15.4, kalay fiyatları yüzde 14.7, gıda fiyatları ise kasım ayı itibariyle son bir yılda yüzde 6.4 oranında geriledi. Bütün bu küresel fiyat düşüşlerine rağmen Türkiye’de son altı ayda fiyatlar arttı. Enflasyon hızlandı. Ve yüzde 9.15 düzeyine çıktı.

Kısaca Merkez enflasyondaki artışa çeşitli bahaneler bulmaya başladı. Ama asıl nedeni bir türlü söyleyemedi. Hâlbuki enflasyonun nedeni belli. Son bir yılda geniş tanımlı para arzı 895 milyar liradan 1 trilyon liraya yükseldi. Yani geniş tanımlı para arzı yüzde 11.8 oranında arttı. Aynı dönemde ekonominin büyüme hızı yüzde 2.8 oldu. Paranın devir sürati bu süreçte 1.75 düzeyinde kaldı.

O hâlde Merkez’in, sürekli sıkı duruştan bahsetmesine rağmen sıkı durmadığını söyleyebiliriz. Çünkü yüzde 2.8 büyüyen ekonomide para arzı yüzde 11.8 oranında çoğalıyorsa enflasyon yüzde 9 düzeyinde seyreder. Demek ki Merkez samimi değil enflasyon konusunda. Tabii hükümet de samimi değil aynı konuda. Çünkü yüksek enflasyon hükümetin işine geliyor.

Nasıl işine geliyor?

Çünkü, rezerv para son bir yılda 90.5 milyar liradan 100.4 milyar liraya yükseldi. Böylece devlet 9.9 milyar lira para basımı ve 8.2 milyar lira enflasyondan kazandı. Ve toplam 18.1 milyar lira senyoraj yaptı. Yani senyörün hakkı olarak açıktan para elde etti.

İşte bu açıktan para elde etme nedeniyle hükümetler enflasyonu severler. Anlayacağınız hükümetle Merkez arasında iyi polis- kötü polis kavgası diyebileceğimiz bir kavga var. Oysa hükümet ve Merkez yüksek enflasyonda anlaştı. Zaten genel seçim öncesi sıkı para politikası ve düşük enflasyon iktidarın işine gelmez. Anlayacağınız memur, işçi, emekli yüksek enflasyon nedeniyle yine zor durumda kaldı.

suleymanyasar26@gmail.com