Geçen hafta Amerikan Doları gelişmiş ülke para birimleri karşısında değer kaybederken, gelişen ülke para birimleri karşısında değer kazandı. Ve gelişen ülke para birimlerinden Rus Rublesi geçen hafta dolar karşısında yüzde 8 oranında değer kaybetti. 1 dolar 57 ruble oldu. Hâlbuki yıl başında 1 dolar 33 rubleye denk geliyordu. Böylece yıl başından bugüne Rus Rublesi dolar karşısında yüzde 72,7 oranında değer kaybetti.

Bu arada hemen belirtelim Rusya Merkez Bankası’nın rublenin düşüşünü önlemek için faizleri yüzde 10,5 düzeyine yükseltmesi bile rublenin düşüşünü engelleyemedi. Tabii Rus parasının değer kaybetmesinde petrol fiyatlarının hızla gerilemesi ve Rusya’ya uygulanan yaptırımların büyük rolü olduğunu belirtelim.

Peki, Rus Rublesi dolar karşısında petrol ve yaptırım etkisiyle düşerken Türk parası niye dolar karşısında değer kaybediyor?

Şimdi bu soruyu cevaplayalım; şöyle Rusya, Kırım’ı işgal ettiği için ciddi bir ekonomik ve finansal yaptırımla karşı karşıya. Petrol fiyatlarının gerilemesini de yaptırımlara bağlayan uzmanlar var. Çünkü Rusya’nın petrol gelirleri azalınca mali gücünün kırılacağına inanılıyor. İşte saydığımız bu iki nedenle Rus Rublesi değer kaybediyor.

Gelelim dolarının fiyatının 2 lira 30 kuruşun üzerine çıkmasına…

Türk Lirası’nın dolar karşısında değer kaybetmesinin nedeni üçüncü çeyrek büyüme hızının yüzde 1,7 oranında açıklanmasına bağlanıyor. Ve ekonomiyi canlandırmak için Merkez Bankası’nın faiz indireceği varsayımına dayanıyor.

Peki, Merkez Bankası faiz indirir mi?

Son günlerde dolar tanzim satış tutarını artırarak günlük 20 milyon dolardan 40 milyon dolara yükselten Merkez’in faiz indirmesi pek akıllıca olmaz. Çünkü böyle bir durumda dolara spekülatif atak olabilir.Merkez daha fazla dolar satmak zorunda kalabilir. O hâlde mevcut koşullarda faiz indirmek Merkez’in işine gelmez.

Gelelim dolar fiyatının nereye gidebileceğine…

Goldman Sachs yatırım bankasının tahminine göre; dolar/ euro paritesinin 2015 sonunda 1.15, 2016 sonunda 1.05 ve 2017’de 1.00 olacağı tahmin ediliyor. O hâlde dolar küresel düzeyde değerlenecek. Bu durumda Türk parası karşısında da değerleneceğini söyleyebiliriz. Önümüzdeki dönemde, mevcut koşullar değişmediği takdirde doların Türk parası karşısında değerleneceğini söyleyebiliriz.

Bir de Merkez Bankası TÜFE bazlı reel kur endeksine göre, Türk parasının yüzde 13 oranında değerli göründüğünü hatırlatalım.

suleymanyasar26@gmail.com