Bildiğiniz gibi merkez bankaları rezerv olarak bir miktar altın tutarlar. Niye tutarlar? Çünkü dünya ödemeler sisteminde bir sorun çıkıp rezerv para olan dolar işlemez hâle gelirse elinde altın olanlar bu krizi kolayca atlatabilir.

İşte bu nedenle rezervlerde bir miktar altın bulundurmakta fayda var. Tabii bu arada hemen belirtelim merkez bankalarının bu rezervleri iyi yönetmeleri gerekiyor.

Peki, nasıl yönetirler rezervleri merkez bankaları?

Şöyle yönetirler, merkez bankaları, altın fiyatları yükseldiğinde ellerindeki altını satarlar, düştüğünde geri alırlar. Çünkü bu türden bankalar profesyoneller tarafından yönetilir. Bu profesyoneller piyasaları iyi izlerler. Fiyatların ne zaman düşeceğini ne zaman yükseleceğini aşağı yukarı tahmin edebilirler. İşte bu nedenle bu türden bankalar rezervlerden zararlarını en aza indirirler. Hatta fiyat farklarından yararlanıp ellerindeki varlık miktarını çoğaltıp kâr edebilirler.

Niye anlattık bütün bunları?

Şunda anlattık. Bizim Merkez, en son yayınladığı verilere göre 112,3 milyar dolar karşılığı döviz ve 20,3 milyar dolarlık altını rezerv olarak tutuyor elinde. Bu rezerv altınların üç ay önceki değeri tam 21,5 milyar dolar ediyor. Şimdi 20,3 milyar dolara geriledi. Merkez’in son üç ayda altın sattığını hiç duymadık. O hâlde altın rezervinde fiziki bir gerileme yok. Dolayısıyla altın fiyatlarındaki gerilemeden dolayı zararın tam 1,2 milyar dolar yani 2,6 milyar lira olduğunu söyleyebiliriz. Hâlbuki altın rezervi iyi yönetilseydi bu zarar oluşmazdı. Gelelim şimdi döviz rezervlerinin yönetimine...

ABD FAİZ ARTIRINCA ELİNDE BONO OLANLAR ZARAR EDECEK

Peki, Merkez döviz rezervlerini iyi yönetebiliyor mu?

Hemen hatırlatalım, Merkez döviz rezervlerini de pek iyi yönetemiyor. Çünkü 112 milyar dolarlık döviz rezervinin 73,4 milyar doları Amerikan Hazine bonolarına yatırıldı. Ve on yıl vadeli Amerikan Hazine bonolarının faizinin yüzde 2,38 oranında olduğunu biliyoruz. Hâlbuki Türkiye Hazinesi aynı vadede yüzde 6 faizle dolar borçlanabiliyor ancak. Ve bütün bunlara rağmen ağustos ayında 20 milyar dolarlık ilave Hazine bonosu alındı. Bu tutarsızlığı bir tarafa koyalım.

Şimdi yeni duruma bakalım; herkesin bildiği gibi önümüzdeki dönemde Amerikan Merkez Bankası’nın faiz artımına gitmesi bekleniyor. O hâlde elinde düşük faizli Amerikan Bonosu bulunduranlar büyük tutarlarda zarar edebilirler. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde Merkez Bankası’nın bu Amerikan Hazine bonolarından zarar etme olasılığı oldukça yüksek. Tabii bu arada tuhaf olan, hem altın hem döviz zararı ortaya çıkıyor Merkez’in rezervlerinde. Anlayacağınız Merkez kaybederken Türkiye’nin sırtından birileri zengin oluyor.

suleymanyasar26@gmail.com