Hazine nakit açığı rekor kırdı. Ve temmuz ayında 9 milyar 596 milyon liraya ulaşan Hazine nakit açığı bu yılın ilk yedi ayında toplam 24 milyar 284 milyon liraya ulaştı.

Belki hemen itiraz edenler olabilir “işte temmuz ayı mali tatil, dolayısıyla vergi toplanamadı” türünden; oysa geçen yıl da aynı dönemde mali tatil vardı. Yedi aylık Hazine nakit açığı 15 milyar 34 milyon lira tutarındaydı. Demek ki bu yıl ipin ucu kaçmış.

Bir de önemli bir konuyu unutmadan belirtelim... Bu yılın ilk yedi ayında Hazine faiz dışı fazla vereceğine faiz dışı açık verdi. Geçen yılın ilk yedi ayında faiz dışı fazla 5 milyar 112 milyon lira tutarındayken bu yılın aynı döneminde faiz dışı açık 2 milyar 274 milyon lira oldu.

Gelelim faiz dışı açığın ne anlama geldiğine...

Faiz dışı açık devletin, borç stokunu azaltmak için para ayıramadığı anlamına geliyor. Böylece kamu borç stoku azalacağına artmaya başlıyor.

“Peki, işler böyle giderse ne olur” sorusu akla gelebilir. Hemen cevaplayalım; birincil bütçe açığı (primary deficit) artarsa devlet borçlarının milli gelire oranı çoğalmaya başlar. Tabii devlet borçları/ milli gelir oranının çoğalması faizleri yükseltir. Yükselen faizler ve artan kamu harcamaları konvansiyonel ve birincil bütçe açıklarını hızla çoğaltır. Artan bütçe açıkları nedeniyle Hazine daha fazla borçlanır, döviz rezervlerini kullanmaya başlar ve devlet merkez bankasından daha fazla para basmasını (senyoraj) ister; tabii ardından kamu maliyesi krize girer.

Kısaca Hazine nakit açığının yükselmesi bu yılın ilk yedi ayında bütçe açığının da yüksek olacağını bize gösteriyor. Anlayacağınız, tüketici güven endeksi, imalat sanayii güven endeksi, hizmet sektörü güven endeksi ve inşaat sektörü güven endeksinin baş aşağı gitmesinin ardından bir de Hazine’nin rekor nakit açığı vermesi, bütçe disiplininin bozulması hayra alamet değil. O hâlde herkesin aklını başına toplaması gerekiyor.

***

Ayıp oluyor Engin’ciğim

Namaz kılmaz, oruç tutmaz, yaşı gelip geçtiği hâlde Hacca da gitmeyen paralel Engin Ardıçşimdi İslamcı oldu. Yakın arkadaşları ateist olduğunu söylüyorlar. Ama o işine geldiğinden İslamcı görünüyor herhalde. Neyse yeni İslamcı Engin Ardıç bundan 12 yıl önce Cem Uzan’ınStar gazetesinde 3 Kasım 2002 genel seçimini kazanan AKP ve onun kadroları hakkında bakın neler yazmış.

9 Kasım 2002 tarihli Star gazetesinde “Peki Kemalistler ne yapacaklar?” başlıklı yazısında “O da belli oldu. Kısmi bir homurdanma olacak, bir kısmı ağlaşacak bir kısmı da kazmalık etmeye devam. Bir kısmı, küfür ederek... Örneğin ‘İ.Melih’ten sonra ‘Orço Abdullah’, ‘Pezo Vecdi’, ‘Hibino Recep’, ‘Beşlik Bülent’, ‘Tekerlek Abdüllatif’ gibi veciz incelikler bularak... Bir kısmı müsamere düzenleyerek tabii... Peki, basının yalakalığa hız verdiği, sermayenin domaldığı, aydınların dut yemiş bülbüle döndükleri, kazmaların çıldırdıkları bu dönemde, satılmışların satılmışlıklarının, şerefsizlerin şerefsizliklerinin altının iyice çizildiği böyle bir kavşakta, sen hangi noktadasın Ardıç Efendi? Senin ‘amelin’ ne olacaktır? AKP iktidarına muhalifim. Şerefle” diyor Engin. Tabii parayı veren düdüğü çaldırıyor Engin’e. Ben de vereyim bana da çal Engin. Cem Uzan’dan parayı alıp “Hibino Recep” diyorsun o tarihte. Acaba ne anlama geliyor Hibino? Kime diyorsun bunu? Biz bilmiyoruz anlamını ve kime söylediğini. Sen açıklarsan öğreneceğiz Engin. Son kaça olur? Açıkla Engin. Senin dilinden soralım How much money is enough?

suleymanyasar26@gmail.com