Rusya ve Türkiye, bugünlerde, ekonomik krizlerin, popülist- otoriter liderlerin iktidarını etkileyip etkilemediği konusunda bir deney sahasına döndü.

Ekonomik sorunlar, henüz Türkiye ve Rusya’da kendini bir kriz şeklinde hissettirmiyor. Doların, ruble ve lira karşısında değer kazanması, ilk panik dalgası dışında, bir anda “dev bir kriz” olarak adlandıracak bir sarsıcı etki yaratmıyor. Buna karşılık, örneğin, 144 milyon Rusyalı tüketici, geçen haftaya oranla, yüzde 20-30 daha fazla para harcamak durumunda.

Ve Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Rusya’ya karşı yeni ambargolar uygulanmasına dün onaylandı. Yeni ambargolarla beraber, Rusya’nın “modernleşmesi” resmen duruyor. Çünkü Batı teknolojisine erişimi sona eriyor. Batı teknolojisine erişim olmazsa da, ne ordu modernleşebilir, ne doğal kaynaklarını çıkartmak, işlemek için teknolojisini değiştirebilir, geliştirebilir.

Gerek Putin, gerekse de Erdoğan, ülkelerinin sembol liderleri olarak, kendilerinin dibe çakılan güvenilirlikleri ile beraber, ülkelerininkini de dibe çekmeye başladılar. Oysa bu liderlerin “efsanesinin” belkemiğinde, “uluslararası politikacılar”, “dünya liderleri” oldukları imgesi var. “Dünya” olmasa, ne Putin, Putin, ne de Erdoğan, Erdoğan olurdu.

Rusya ve Türkiye’nin, eski imparatorluk ülkeleri olarak, yüzyıllardan bu yana biriken “psikolojik yükleri” var. İki ülkenin toplumlarının sinir uçlarına kadar inen, en hassas noktalarından biri “Batı” ile olan ilişkiler, hesaplaşma, Batı kompleksi ve Batı’nın karşısında güç olarak yükselme kaygısı.

Erdoğan ve Putin de, popülist liderler olarak, muhatap oldukları halkın bu hassasiyeti ile oynamasını iyi bildi.

Mesela Erdoğan’ın, Davos’ta “One Minute” ile başlayan çıkışından bugüne artan dozda kullandığı maske, yani “Batı’ya kafa tutan lider imajı”, sonunda önceki gün, Avrupa Birliği ile ilişkileri bitirmeyi riske ettiği, “AB, aklını kendine saklasın” noktasına geldi.

Oysa, son anketlere göre, Türkiye’de AB üyeliğine destek artıyor. Hattâ, 2010’dan bu yana, AB üyeliğine destek ilk kez yüzde 50’nin üzerine çıktı. Transatlantic Trends’in araştırmasına göre, bir yılda 10 puan yükselen destek, 2014’te, yüzde 53 oldu. Bununla beraber, “Türkiye’nin tek başına hareket etmemesi gerektiğini” düşünenlerin oranı da yükseliyor.

Avrupa ile ilişkiler, AB üyelik süreci ile başlamadı. “Ecdat” Osmanlı’nın, kuruluşundan beri açık bir Avrupa yönelimi vardı; ancak ondan önce de, sadece Türkler değil, bugünkü Türkiye coğrafyasının tüm halklarının Avrupa ile bağları, bağlantıları oldu. Yüzlerce yılarda oluşan, kültürel, siyasi, sosyal hayat damarlarından bağlarından bahsediyoruz.

Avrupa, fıtratımızda var.

Avrupa Birliği ile ilişkiler de, onlarca yıllık geçmişe sahip.

Ya Erdoğan; onun toplam kaç yıllık siyasi geçmişi, kaç yıllık başbakanlığı, kaç günlük cumhurbaşkanlığı var?

“Milli İrade” ise mesele, çoğunluk AB üyeliğini destekliyor.

O adamın gölgesinde bir bakan, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ile ilgili alenen yalan söylüyor; hem de başka bir dışişleri bakanı, Norveçli Borge Brende’nin yanında, basın toplantısında…

Olayı haberleştiren internet sitesi Diken’de şöyle yazıyordu:

“Çavuşoğlu, AGİT’i mektubu basına sızdırmakla suçladı. Hâlbuki Çavuşoğlu’nun ‘sızdırıldığını’ iddia ettiği mektubu AGİT kendi sitesinden basın bülteniyle ‘ayan beyan’ duyurmuştu.

AGİT’in… Medya Özgürlüğü Temsilcisi Dunja Mijatovic’in Çavuşoğlu’na gazetecilerin derhal serbest bırakılması için çağrı yapan bir mektup yazdığı ifade edilmişti.”

Türkiye’de böyle bir popülist oyun dönerken, paralel evren Rusya’da, 1 milyon kadar satan Moskovskij Komsomolets gazetesi dün şöyle yazıyordu: “Putin’in her şeyi kontrol eden bir büyücü olduğu hissini yitirdik.”

Yalancının mumu mu desek?

oneysezin@hotmail.com