Normalleşiyoruz...

Normalleşmeliyiz...

Ne demek bu “normalleşmek”?

Asker-sivil ilişkileri konusunda, ne zaman ufacık da olsa sivillerin lehine bir adım atılsa, “normalleşiyoruz” dendi; Türkiye böylece yıllarını geçirdi.

Şimdi de, Kürt Sorunu ile ilgili “normalleşmek” nitelemesi çok sık kullanılıyor. Mesela, “Kürdistan” sözcüğünün telaffuzu,“normalleştiğimizin” kanıtlarından biri olarak gösteriliyor.

Sadece Kürt Sorunu konusunda değil; AKP’de hemen her bakan ve üst düzey yöneticinin, “Türkiye normalleşiyor” diye de bir açıklaması var.

Türkiye’de “normalleşme” olumlu anlamda kullanılsa da, herkesin bu kavramdan anladığı farklı gibi gözüküyor.

Tamamen farklı bir açıdan, filozof Michel Foucault’nun kullandığı anlamda ‘normalleşme’ Türkiye açısından enteresan bir anlam taşıyor. “Hapishanenin Doğuşu” kitabında Foucault, “normalizasyonu”, bir eylemin “idealleştirilmesi” ve aslında, yani “normalde” tuhaf karşılanabileceği, kabul edilmeyebileceği hâlde, “normalleştirilmesi”, son derece “doğal” karşılanması şeklinde tarif ediyor.

Foucault, normalleştirmenin, mümkün olan en az güç sarfiyatıyla en yüksek ölçekte toplumsal, sosyal kontrol sağlamaya yarayan taktiklerden biri olduğunu öne sürüyor.

Foucault’nun yaklaşımının, Türkiye’nin son 10 yılında uygulanabileceği çok alan var “normalin” ne olması gerektiği konusunda da ciddi bir kafa karışıklığı olduğu kesin...

Siyaset açısından, Avrupa Birliği hedefinin fiilen rafa kaldırılması, kerhen yürütülen bir süreç hâline dönüşmesinin de, kafa karışıklığında payı var.

AB’nin tüm kusurlarının, “işlemezliklerinin” ayırtında olmak bir yana, siyaseten bakıldığında, “dünya sathında ortaya konmuş en iddialı insan hakları projesi” sayılabilecek bir yapıdan bahsediyoruz.

AB, kurumsal bir yapı olarak, üye devletlerin seyirci kalmayı ve kimi zaman da körüklemeyi tercih ettiği, ayrımcılık, ırkçılık, dışlanma gibi konuların üstesinden gelmenin aralarında bulunduğu hedefler için, her yıl “adalet, özgürlük ve vatandaşlık” başlığı altında 140 milyon euro kadar bir para harcıyor. Yaklaşık 125 milyar auroluk bir bütçede, bu başlığa ayrılan tutar aslında son derece az. Buna karşılık, aslında AB bütçesinin hemen tüm kalemleri, bir şekilde insan hayatına dokunacak, sıradan vatandaşın yaşamına artı değer getirecek kalemlere harcanıyor.

Altyapının geliştirilmesi de, eğitime yönelik harcamalar da, AB’nin bütçesindeki öncelikli kalemler arasında. Hatta AB bütçesinin yarısına yakınının harcandığı kırsal gelişim-balıkçılık temelli harcamalar da, aslında gene insan yaşamı kalitesini artıracak, sorunlu alana müdahale niteliğini taşıyor.

Gelelim, Türkiye’nin 2012 temmuzundan beri, bir parçası olmak için büyük ilgi gösterdiği Şangay İşbirliği Teşkilatı’na (ŞİT)... Popüler adıyla ŞİT’e olan Türkiye ilgisi ortaya çıktığından beri bu konuyla ilgili yazıyorum...

Geçen temmuzda, yani ŞİT’e olan ilgi birinci senesini doldurduğunda, şöyle yazmıştım...

“Pusulanın şaştığı ilk kritik eşik, ‘Gezi’ değil.

Dönüm noktalarından biri, nisanda Türkiye’nin Şangay Beşlisi’ne ‘diyalog ortağı’ olduğu anlaşmayı imzalanması ve imza töreninde, bu ortaklığın, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu tarafından ‘kader birleşmesi’ olarak tanımlanmasıydı.

Şangay Beşlisi’ni oluşturan altı ülke, Rusya, Özbekistan, Kazakistan, Tacikistan, Çin, Kırgızistan ve diğer diyalog ortakları, Belarus ve Sri Lanka, insan hakları sicili bakımından dünyanın en sorunlu ülkeleri arasında...”

ŞİT’in 4 milyar euroluk bütçesinin hemen tamamı ise, “terörizm, radikal gruplar, ayrılıkçılarla mücadeleye” ayrılıyor. Bir de, ortak askerî tatbikatlara...

Bir ilişkiye girdiğinizde, o ilişki sizi değiştirir.

AB üyeliği süreci, Türkiye’yi nasıl değiştirdiyse, ŞİT’e diyalog ortağı olmak da değiştirecek.

Türkiye “normalleşme” sürecinde, gerçekten sivilleşiyor ve demokratikleşiyor mu?

oneysezin@hotmail.com