2004’te, Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de NATO’nun, düzenlediği uluslararası bir seminerde bir Ermeni subayı, bir Azeri meslektaşı tarafından, uykusunda baltayla paramparça ederek öldürdü.

Gurgen Markaryan’ın, Ramil Seferov tarafından, NATO tarafından “ortaklaştırmak” üzere düzenlenen bir eğitimde “doğranması”, şaibeli bir olay. Bir dönem Türkiye’de de askerî eğitim gören Seferov’un ailesinden bazı bireylerin, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin ötesinde bölgeyi kilitleyen ve bir türlü çözülemeyen Karabağ meselesinden kaynaklanan çatışmalarda öldürüldüğü söyleniyor. En azından kendisi mahkemede “hafifletici sebep” olarak böyle söyledi. Diyelim ki böyle, ama savaşın adaletsizliğine karşı yanıt, “balta” mı?

Mahkeme sürecinde ortaya çıkan ayrıntılara göre Seferov, tam bir ırkçı. “Görevim bütün Ermenileri öldürmek; hepsi ölmeden bu dünyada rahat edemeyeceğiz” diyor.

Seferov’un ilk ifadesi şöyle: “Eğitime katılan iki Ermeni subay, ilk günlerde beni selamlamaya çalışıyor, ben de onlara karşılık vermiyordum. Bir gün yanımdan Ermenice konuşarak, gülüşerek geçtiler; ben de üzerime alınıp, o an ikisini de öldürmeye karar verdim.” Ondan sonra da, bu cinayeti ince ince planlamış. Markaryan’ı öldürdükten sonra, diğer Ermeni subay Hayk Makuçyan’ın da kapısına dayanmış ancak, kapısının kilitli olması ve polislerin o sırada olay yerine gelmesi, Makuçyan’ın hayatını kurtarmış.

Bu denli soğukkanlılıkla cinayet işleyen Seferov, Macaristan’da, ömür boyu hapse mahkûm edilmişti. Bakü de, sekiz yıldır Azeri subayın iadesini talep ediyordu.

Seferov geçtiğimiz günlerde birden, “sihirli” bir değnek tarafından ülkesine iade edildi.

O “sihirli” değnek, iadesinin ardından kendisini hemen bir “özel af” ile serbest bıraktı.

Milliyet’in pazar günkü haberinden öğreniyoruz ki, dönüşüyle beraber “Ülkesinde kahraman ilan edilen Seferov ise üsteğmenlikten binbaşılığa terfi ettirildi. Azerbaycan Savunma Bakanı Sefer Abiyev tarafından kabul edilen Seferov, Azerbaycan ordusunda yeniden hizmet etmeye hak kazandı. Ayrıca Savunma Bakanlığı tarafından Ramil Seferov’a, sekiz senede birikmiş maaşının yanı sıra bir ev hediye edildi.”

Ermenistan’daysa, Seferov’un iadesi büyük tepki yarattı. Erivan’daki Macaristan Büyükelçiliği domates yağmuruna tutuldu. Ermenistan, Macaristan ile olan diplomatik ilişkilerini kesti.

Bir de işin şu boyutu var; Seferov’un serbest bırakılmasında, Türkiye’nin oynadığı (iddia edilen) rol..

Milliyet’te; “Ermeni ve Macar basınında, Seferov’un iade edilmesinin arkasında tahvil görüşmelerinin yatıyor olabileceğine dair spekülasyonlar yer aldı. Aylardır süren tahvil müzakerelerinin sonuçlanmış olabileceğini belirten Ermeni haber sitesi News.am, Azerbaycan’ın üç milyar avro karşılığında Seferov’un iade edilmesini şart koşmuş olabileceğini ima etti. Haber sitesi, “Seferov’un serbest bırakılması kirli bir anlaşmanın sonucu muydu? Seferov’un özgürlüğü Aliyev’e üç milyar dolara mâl olmuş olabilir” yorumunda bulundu. Spekülasyonlara yer veren Macar gazetesiNepszabadzag’a açıklama yapan Azerbaycan’ın Macaristan Büyükelçiliği ise iddiaları reddederek iki ülkenin uzun zamandır farklı alanlarda işbirliği içinde olduğunu söyledi. Macar hükümeti ise henüz tahvil pazarlığı ile Seferov’un serbest bırakılması arasında bir bağlantı olup olmadığına dair açıklama yapmadı.

Haberin şu kısmına dikkatinizi çekerim;

“Eylül ayında basında Azerbaycan’ın Macaristan’dan üç milyar avro değerinde tahvil alacağına dair haberler yer almıştı. O dönemde Uluslararası Para Fonu (IMF) ile stand-by anlaşması yapmaya hazırlanan Macaristan, böylece pazarlıklar sırasında manevra şansı kazanacak ve IMF’ye daha az bağımlı olacaktı. Ardından Macar basınında yer alan haberlerde Türkiye’nin Macaristan ve Azerbaycan arasında arabulucu olmak istediği iddia edilmişti. Reuters, 2 ağustosta kendilerine konuşan Türk bir yetkilinin iddiayı doğruladığını ve görüşmelerin başladığını söylediğini yazmıştı. Azerbaycan’ın alacağı tahvillerin Türk Lirası cinsinden olacağı belirtilmişti. Reuters’ın haberine göre Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) da, Hazine Bakanlığı ile birlikte Macaristan tahvili çıkarılması konusundaki düzenlemeler üzerinde çalışıldığını doğrulamıştı. 24 ağustosta ise Macaristan Borç Yönetimi Kurumu Başkan Yardımcısı Laszlo Andras Borbely, Azerbaycan’ın üç milyar avro değerinde tahvil alabileceğini açıklamıştı.”

Türkiye, ırkçı, son derece hunhar bir cinayet işleyen Seferov’un iadesi için yapılan pazarlıklarda yer aldı mı? Macaristan’dan görüştüğüm kaynaklar, “Türkiye, bu işin bu kadar da içinde değil” dediler. Gene de, iddialar çok ciddi.

Ancak, kölelik ve soykırım başta olmak üzere insan hakları ihlalleri konusunda sicili kabarık ve karanlık Sudan’a ve yakın zamanda, son Arap Baharı gelişmelerine kadar hep bir diktatör olagelmiş Esed’e destek veren bir Türkiye, bunu da yapsa ben hiç şaşmazdım; acı kısım da bu zaten.

Azerbaycan, Stockholm International Peace Research Institute (Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü SIPRI) tarafından, “dünyanın en hızlı silahlanan ülkesi” olarak gösteriliyor. 2011’de Azerbaycan’ın askerî harcamaları, yüzde 88 artmış. Azerbaycan, bu yıl İsrail’den de, aralarında insansız hava araçlarının da bulunduğu 1,6 milyar dolarlık askerî alım yaptı. Türkiye de, uluslararası anlaşmalarda konulan silahlanma sınırını fersah fersah aşan Azerbaycan’a silah satıyor.

Son bir yılda, 1994’ten beri ateşkes yaşanan Karabağ’da da, Ermeni ve Azeri güçler arasında çatışmalar ufaktan parlamaya başladı.

Kafkaslar’daki “büyük oyun”a eli baltalı bir “kahramanın” giriş yapmasının da zamanıydı.

oneysezin@hotmail.com