Giderek keyfîleşen ve otoriterleşen, ülkeyi içte ve dışta bir dizi badireye sürükleyen AKP iktidarının son genel seçimlerde oyunu yeniden yüzde 50'ye yükseltmesi, muhalifleri arasında yaygın bir karamsarlığa yol açtı.

AKP'yi iktidardan uzaklaştırmanın mümkün olmayacağı, çünkü Türkiye'de halkın kültürünün otoriter yönetimi desteklediği ileri sürülüyor. Oysa gerçek şu ki, Türkiye'de halk, hak hukuk tanımaz yönetimleri her zaman reddetti.

1930'da kurdurulan Serbest Cumhuriyetçi Fırka, CHP'nin tek–parti iktidarına son vereceği belli olunca hemen kapatıldı. 1946'da, çok partili hayata geçilmesinden sonraki ilk seçimi CHP ancak büyük çapta hile ile kazandı. 1950'de hak ve hürriyetleri genişletmeyi vaad eden DP oyların yüzde 53'ünü toplayıp tek–parti iktidarına son verdi. Eğer 27 Mayıs 1960 askeri darbesi olmasaydı, giderek otoriterleşen DP'nin 1961 seçimlerini kaybetmesi kuvvetle muhtemeldi.

Çok-partili hayatın askeri darbeler ve parti kapatmalarla dolu tarihi hakkında bir genelleme yapılabilirse, o da hak ve hürriyetleri güven altına alma vaadini yapan partilerin büyük sıçramayla iktidara gelmeyi başardıkları. 1950'de DP, 1965'te AP (yüzde 53), 1983'te ANAP (yüzde 45), bu vaatle iktidara geldi; hak ve özgürlüklere sırt çevirdikçe eriyip siyasi hayattan silindi. AKP de, 2002'de AB standartlarında demokrasi kuracağı vaadiyle iktidar oldu. İlk iki döneminde vaadine genelde sadık olunca, oyları 2011'de yüzde 50'ye kadar tırmandı. Ne var ki, keyfileşme ve otoriterleşmeye yönelince 7 Haziran 2015'te oy oranı yüzde 40'a düştü. 1 Kasım 2015'te tekrar tek başına iktidar olabilmek için seçmeni “ya ben, ya kaos” tehdidiyle korkutması gerekti. Bugün iktidarı koruyabilmesinin nedenlerinden biri de, seçmeni askeri vesayet günlerinin geri gelebileceği iddiasıyla ürkütmesi. Bugünkü tutumunda ısrar ettiği takdirde AKP'nin kaderinin de ötekiler gibi silinip gitmek olacağına en küçük bir kuşkum yok.

Bugün Türkiye'de cevaplanmayı bekleyen temel siyasi soru, keyfî ve otoriter yönetime nasıl dur deneceği. Bir umut, AKP'nin içinden “Artık yeter!” diyen bir itirazın yükselmesi. Başka bir umut, muhalefet partilerinin, en azından CHP ile HDP'nin demokrasi için ittifak kurmaları. Bir başka umut da anamuhalefet partisi CHP'nin temel hak ve özgürlüklere içtenlikle sahip çıkan bir kimlikle halkın karşısına çıkması. Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin 16 -17 Ocak günleri toplanan 35. Olağan Kurultayı'nda CHP'nin bugüne kadar üç devrime (Cumhuriyet'in ilanı, çok-partili düzene geçiş ve sosyal demokrasinin benimsenmesi) öncülük ettiği, sıranın “özgürlükçü demokrasi devrimi”ne geldiği iddiasını tekrarladı.

Evet, Cumhuriyet'in ilanında ve çok-partili düzene geçişte CHP'nin rolü yadsınamaz. Ama kimse kimseyi aldatmasın: CHP'de hangi “sosyal demokrasi devrimi”nden söz edilebilir? Gerçek şu ki CHP, Kemalizm'in otoriter kimlik ve laiklik politikalarının getirdiği sınırlamaları zorladı ama hâlâ aşamadı. Sosyal demokratları saflarında barındırmadı, ama askeri vesayetçilere kapıları ardına kadar açtı.

CHP'nin “özgürlükçü demokrasi devrimi”ne hizmet edeceği konusunda inandırıcı olması için de cevaplaması gereken sorular var. Kürt sorunu nasıl çözülecek? Türkiye Kürtlerinin ezici çoğunluğunun ortak olduğu demokratik talepler karşılanacak mı? Silahlı ayaklanmanın son bulması için PKK ile barış görüşmeleri yapılacak mı? İnanç (inanma ve inanmama) özgürlüğünün güven altına alınması için ne gibi önlemler öneriyor? Belirli bir İslam yorumunu bütün topluma dayatma aracı olan Diyanet İşleri Başkanlığı hakkında ne yapmayı düşünüyor? Yargı bağımsızlığını sağlamak için anayasa ve yasalarda ne gibi somut değişiklikler tasarlıyor? İfade ve basın özgürlüğüne ne gibi somut güvenceler getirecek? Türkiye'nin ulusal çıkarlarını koruyacak dış politikanın temel ilkeleri ne olmalı?

CHP eğer iktidar alternatifi olmak istiyorsa, her şeyden önce bu sorulara net cevaplar vermeli.