AKP’nin 7 Haziran seçimlerinde aldığı yüzde 40,9 oy oranını 1 Kasım seçimlerinde yüzde 49,4’e yükseltmesinde yaratılan tehdit, şiddet, korku ve baskı politikalarının etkisi büyük. Bu ortam AKP’ye seçim kazandırdı ancak demokrasi, adalet, ekonomi, hak ve özgürlükler alanında pek çok şeyi de yıprattı. AKP, tekrar tek başına iktidar. AKP’nin seçim zaferi sarhoşluğu geçtikten sonra 13 yılda kendi icraatlarıyla yarattığı aşağıdaki tablo ile mücadele etmesi gerekecek. Sandıktan tek başına iktidar çıktı çıkmasına da esas soru, AKP ülkeyi bir dört yıl daha yönetebilir mi?

Ülkelerin iş dünyasına yönelik yaptığı hukuki düzenleme ve güvenceler, işletmelere sunduğu hizmet verimliliği ve hız gibi kriterlerin baz alındığı Dünya Bankası’nın işletmeler açısından iş yapma kolaylığını gösteren ”Doing Business 2016” raporuna göre 189 ülke arasında Türkiye 55. sırada.

Türkiye, bir işe başlama kolaylığı açısından 94., inşaat izinleriyle başa çıkmada 98., kredi elde etmede 79., iflas davalarının çözüme ulaştırılmasında ise dünyada 124. 

Türkiye, dünyanın 18. büyük ekonomisi, aynı zamanda dünyada en çok milyonerin bulunduğu 15. ülke. Türkiye’de şu anda 74 bin dolar milyoneri var ve bu sayının 2020’de 37 bin artarak, 111 bine çıkacağı tahmin ediliyor. Bu rakamlar, Credit Suisse’in 2015 yılına ait “Global Wealth Report” (Küresel Servet Raporu) verileri. 

OECD’nin toplumdaki en yüksek gelir grubu ile en düşük gelir grubu arasındaki farkı ölçen göstergeyi baz alan değerlendirmesinde, Türkiye, Meksika ve Şili’den sonra gelir adaletsizliğinin en fazla olduğu üçüncü ülke. Türkiye’deki en zengin yüzde 10’luk kesimin, en fakir yüzde 10’dan 15,2 kat fazla serveti var. OECD ortalaması 9,6 kat seviyesinde.

Dünya Ekonomik Forumu’nun “Küresel Rekabetçilik Endeksi” hesaplamalarına göre, Türkiye 140 ülke arasında altı basamak gerileyerek, 51. oldu. Rapora göre, Türkiye’deki hassas siyasi dönem ile jeopolitik çatışmaların birleşmesi sonucu oluşan belirsizlik ortamı, özel sektör yatırımlarının ve özellikle uluslararası yatırımların yavaşlamasına yol açtı. Vergi oranları, finansal erişim, yetersiz eğitimli işgücü, kur politikaları, vergi yasalarının karmaşıklığı ve bürokrasi rekabetçiliğin önündeki en büyük engeller olarak ilk sıralarda. 

WIPO’nun (Dünya Fikri Haklar Örgütü) gerçekleştirdiği “Küresel İnovasyon Endeksi”nde Türkiye, 141 ülke arasında bu yıl dört basamak gerileyerek 58. oldu. Türkiye bu ligde politik ortam ve politik istikrar gibi önemli başlıkların incelendiği kurumlar sıralamasında 88. sırada.

Brand Finance’ın hazırladığı “Nation Brand Index” (Ülke Markaları Endeksi) araştırmasına göre, Türkiye’nin ülke marka değeri yüzde 11 düşüşle 751 milyar dolardan 668 milyar dolara geriledi. 

Ülkelerin ekonomik büyümelerinden toplumsal ve sosyal gelişmeye ne aktardıklarını gösteren BM Kalkınma Programı’nın “İnsani Gelişmişlik Raporu”nda yerimizde saydık. Türkiye, 187 ülke arasında iki yıldır 69. sırada. Bu, ekonomi büyümenin insani gelişmişliğe hiç etkisi olmadı demek.

34 üye ülkenin refahını değerlendiren OECD’nin hazırladığı 2014 “Yaşam Kalitesi Raporu”na göre, Türkiye sonuncu sırada yer alarak “en zor yaşanılacak ülkeler”den biri oldu. Türkiye, eğitimde sonuncu, hizmet sektöründe 33., sağlıkta ve çevrede 31. sırada yer aldı.

The World Justice Project’in “Dünya Hukukun Üstünlüğü Küresel Endeksi”nde de Türkiye 99 ülke arasında 59. sırada. Açık devlet kategorisinde 69., hükümetin hesap verebilirliğinde 72., temel haklarda 78. olmasının nedeni olarak ifade özgürlüğü üzerindeki kısıtlamalar ve özel hayata müdahale olarak gösterildi.

Freedom House’un, “Basın Özgürlüğü Raporu”na göre Türkiye, 199 ülke içinde 142. sıraya oturarak, “kısmen özgür” ülkeler kategorisinde. Freedom House’un “İnternet Özgürlüğü Raporu”na göre Türkiye’de internet yasakları “endişe verici” boyutta.

Economist dergisinin “Demokrasi Endeksi”nde 176 ülke arasında 98. sırada yer alan Türkiye’nin giderek “otoriter rejim” ile idare edildiği kaydedildi.

pelincengiz@gmail.com