Anlaşılan o ki şiddet siyasetinden müzakere siyasetine geçmenin fazlaca bir umudu kalmadı.

Az gittik uz gittik yine başladığımız noktaya geri döndük.

Onca çaba onca zaman boşa gittiği gibi 90’lı yılların bile gerisine gidiverdik.

Her şey sanki askerî vesayetin kaldırılması ve yerine özgürlükçü demokrasi ve hukuk devleti oluşturmak için AB sürecine etkinlik kazandırmak ve sonrasında Kürt sorunu için çözüm sürecini başlatmak diye devam eden siyasi sürecin içinde oldu.

Ne olmuştu da bu dizi içinde süreci terse çevirecek gelişmeler olmuştu.

Bir kere AKP’ye bu demokratik değişimi sağlayabileceği noktasında liberal- demokrat çevreler her türden eleştirilere rağmen açık destek vermişlerdi.

Sorun onlarda ve onların samimiyetinde değildi. Sorun daha sonra giderek daha da net anlaşılacağında AKP, gerçekten ne “muhafazakâr” bir parti idi ve ne de “demokrat” bir parti. Hattâ ne de bir “İslamcı” partiye benziyordu.

AKP’nin adeta kişisel ve maddi çıkarları için biraraya gelmiş ve her türden dinî ve milliyetçi ritüelleri kendine siyaset malzemesi olarak kullanan bir çıkar yapılanması olduğu daha sonra anlaşıldı.

İktidarları döneminde ne kadar artıları varsa bugün hepsini eksiye çevirerek siyaseten inanılması güç bir duruma imza attılar.

Askerî vesayeti kaldıracağız dediler bugün askerle birlikte yeni bir devletçi vesayet oluşturdular.

Yolsuzlukları kaldıracağız dediler gırtlaklarına kadar yolsuzlukların içine battılar.

Toplumsal ve ekonomik refahı sağlayacağız noktasında dünden daha öteye gidemediler.

Kürt sorununu çözümden bugünkü savaş duruma getirdiler.

Dış ilişkilerde ise tüm zamanların olabilecek en kötü noktasında duruyorlar.

Şimdi buna rağmen yine tek başına iktidarda bulunuyorlar.

Bu çok anlaşılır bir durum değil, ancak bu tablo karşısında fazlaca iktidarlarını sürdürme şansı bulunmuyor.

CHP tüm siyasi sürecin içinde alternatif bir siyasi yol izleyeceğine, daha çok “cumhuriyet ritüelleri” etrafında dönen bir “ortodoks” parti olma yolunu tercih etti.

Hâlbuki oldukça uzun bir döneminin muhalefet partisi olarak ve hem de kendini sosyal demokrat olarak ifade eden bir parti, öncelikle demokratikleşme,AB süreci ve Kürt meselesinde daha “ilerici” bir siyasi yol izleyebilirdi.

AKP’nin 2004 ve 2010 arası bu alanda gösterdiği çabalara sadece muhalefet yapacağım diye karşı olmayabilir ve liberal- demokratlar gibi “yetmez ama evet” diyebilirdi.

Anlayacağımız CHP yeni bir demokratik siyasi açılım yapmak için “Kemalizm” eleştirisini göze alamadı.

AKP de CHP’ye hep buradan vurarak kendisine sözde de olsa demokrat bir parti havası vererek başarılı oldu.

CHP bu siyasi performansı ile AKP için bir muhalefet partisinden ziyade onun tercih ettiği bir uygun bir rakipti.

Kurultayını yeni bitiren partiden, yönetiminde oldukça değişikliğe giderek biraz da olsa “sola” kayan CHP’den yeni dönemde daha aktif bir muhalefet yapmasını beklemek gerekecektir.

HDP demokratikleşme ve Kürt meselesinin çözümünde en kritik siyasi role sahip bir parti olma özelliğini eskisi kadar olmasa da koruyor.

Eskisi kadar diyemiyorum.

Çünkü HDP şiddet dışı bir siyasi yolu Kandil’den üzerine gelen baskıya rağmen savunmalıydı.

Demirtaş’ın siyasi alanda yakalamış olduğu toplumsal destek şiddet baskısına karşı koymaya yeterdi.

Ama olmadı.

Şu anki tablo siyaseten tam bir kilitlenmişlik tablosu görünümünde bir yandan otoriter bir başkanlık dayatmasının yarattığı siyasi gerilim diğer yanda ise buna karşı bir siyasi direnç var.

Kürt meselesi çoktandır Suriye sorunu ile birlikte ele alınarak değerlendirilen bir sorun olduğundan bu kilitlenmenin nirengi noktasını oluşturuyor.

Şimdi yeniden akılcı bir siyasi iklim yaratılmasının koşulları oluşabilir.

Ve yeniden şiddet yerine müzakere siyaseti güç kazanabilir.

mustafapacal34@gmail.com