Demokratik Toplum Kongresi (DTK) 27 Aralık günü 14 maddeden oluşan bir özerklik, özyönetim açıklaması yaptı.

Bu açıklama her siyasi pozisyonda olan için farklı değerlendirilmelere neden oldu.

Bir kere başında söylemekte yarar var.

Son beş yıldır yoğun şekilde sürmekte olan bir yeni anayasa tartışması var ki, bu tartışmanın hükümet partisinden diğer partilere ve STK’lara kadar her düzeyde yapıldığı biliniyor.

AKP’nin gerek seçim beyannamesinde olsun ve gerekse hükümete programında olsun yeni anayasa talepleri olduğu gibi özellikle başkanlık sistemi taleplerinde daha da ısrarcı çabaları öne çıkıyor.

CHP ve MHP ise başkanlık sistemine karşı parlamenter sistemi savunuyor.

HDP başkanlık sistemine karşı olduğunu, daha çok devletin idare şeklinin “ademimerkeziyetçi” olması gerektiğini, yerelde güçlendirilmiş bir idare sistemini hep savunageldi.

Kısacası yeni anayasa ve bu anayasada devletin idare şekli ile yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılması hep gündemde olan bir tartışma konusuydu.

Şimdi ne diye DTK açıklamasını “şeytan ayeti” gibi göstermeye çalışıyorsunuz.

Bunu anlamak oldukça güç geliyor bana.

Ayrıca AB’ye üyeliğine aday bir ülkede AİHS ve AİHM kararları ile uyumlu olan bu öneriler bu ülkede tartışılmayacak da hangi ülkede tartışılacak, bunun cevabını kim verecek merak ediyorum.

Bir de habire başkanlık sistemi diye tutturduğunuz sistemi uygulayan ülkelerde devlet idaresinin bir denge üzerinde yürütüldüğünü görmüyor musunuz.

Bu ülkelere bir göz attığımızda, örneğin ABD’ye.

ABD elli ayrı eyalet devletinin oluşturduğu bir idari ve siyasi yapılanmaya sahip bulunuyor. Yani her eyalet hem kendi egemenlik haklarına sahip ve hem de diğer eyaletlerle birlikte ortak hakları bulunuyor. Kendi yasaları var ve hem de ABD anayasasına karşı sorumlulukları bulunuyor.

Şimdi siz biz bu sistemin başkanlık tarafını alalım ancak sıra yerel yönetimlerin özerkliği ve yetkilerine geldiğinde olmaz “merkezî idare” güçlü olmalı diyorsunuz.

Oysaki devlet ve toplum arasındaki hukuki ve idari ilişkinin bir denge ve denetleme sistemi içinde olmasını bilerek gözden kaçırmak istiyorsunuz.

Diğer yandan yarı başkanlık sistemi olan Fransa örneği de öyle, devletin idari yapısını yerelde bölge yapılanmalarına doğru güçlendirerek hem yurttaşların sisteme demokratik katılımını artırdılar ve hem de devletin idari giderlerinden önemli oranda tasarrufa gidilmesini sağladılar.

Kaldı ki iki yıl süren çözüm sürecinde ve son olarak on maddelik Dolmabahçe mutabakatında yerelde demokratik ve idari açıdan merkez karşısında güçlendirilmiş bir yönetim şekli benimseniyor.

Şimdi gelelim işin zor tarafı olan yanına.

Memleketin hâli adeta bir savaş ortamına dönmüş durumda iken bu yazılanların ve söylenenlerin anlamına uygun değerlendirmeler beklemek ne kadar gerçekçi olacaktır bilemiyorum.

Benim şimdilik fazlaca umudum yok.

Ancak daha işe yarayacak bugüne uygun önerilerim var.

Her tarafa ve herkese söylüyorum.

1. Öncelikle silahları susturun ve ölümleri durdurun.
2. Şehirlerde, kasabalarda ve köylerde sürdürülen ablukaları kaldırın.
3. Yaşlıların, hastaların ve çocukların sağlık ve eğitim başta olmak üzere barınma, beslenme ve diğer insani ihtiyaçlarını giderin.
4. Karşılıklı savaş naraları atmayı bırakın. Çözüm sürecine geri dönün ve bıraktığınız yerden görüşmelere devam edin.

Şimdi başa dönecek olursak yeni anayasa, başkanlık sistemi ve yerel yönetimlerin özerkliği gibi daha pek çok konuyu tartışalım ve uzlaşma temelinde özgürlükçü, devlet ile toplum arasında evrensel hukuk temelinde denge ve denetlemenin sağlandığı yeni bir anayasa yapalım.

Ancak önce şu içinde bulunduğumuz cinnet hâlinden bir çıkalım.

Herkese mutlu yıllar dilerim.

mustafapacal34@gmail.com