Dört bir taraflı sorunlar yumağı içine doğru sürüklenmiş durumdayız.

Bunun yarattığı “umut kırılganlığı” henüz bir toplumsal ve siyasi tepkiye dönüşmüş değil ancak bu durgunluğu olası bir tepkinin birikimi olarak ta anlamak lazım.

Çünkü sürmekte olan “amorf siyasi sürecin” görüntülerine hâlâ “endişeli iyimser” bakabilenlerin olduğunu da görüyoruz.

Ancak umut kırılganlığına ve hatta giderek karamsarlığa neden olan gelişmelere kabaca baktığımız zaman durumun daha iyi anlaşılacağına inanıyorum.

Ekonomi açısından baktığımızda her ne kadar yüzde 4 büyüme hedefi tutturulmuş olmasa bile yüzde 3 civarında bir büyüme beklentisi varsa da ve bu büyüme oranı 2014 dünyası açısından “olumlu” görülmüş olsa da, ekonominin diğer göstergelerindeki olumsuzluklar 2015 ekonomisi için “temkinli” yaklaşımlara neden oluyor.

Döviz kurlarında ve enflasyonda yukarı yönlü artışların yanı sıra euro/dolar arasındaki paritenin euro aleyhine değişmesi ve bunun sonucu olarak dolar üzerinden ithalat yapan ve ihracat gelirleri ağırlıkta euro üzerinden olan bir ekonomi için ayrı bir risk alanı oluşturuyor.

Yılsonu itibarıyla yüzde 9-10 bandında olması beklenen enflasyon oranının gerek Irak ve Suriye teskerelerinin yarattığı askerî ve lojistik maliyetler nedeniyle ve gerekse Temmuz/ 2015 yılında yapılacak olan genel seçimler nedeniyle bugünden enflasyon üzerinde artış olasılığı etkileri görülebilir.

Yani kamu harcamalarının artmasının enflasyon üzerinde artış yönündeki etkilerinin bir bölümünün bu yıl, diğeri bölümünün ise önümüzdeki yıl görülmesi güçlü bir ihtimal olarak ortaya çıkabilir.

Ayrıca ekonomide yapısal iyileşmelerin görülmemesi ve büyüme oranları içinde sanayi payının istenen seviyelerin altında kalması ve yatırım alanları tercihinde orta ve uzun vadede ekonomiye pozitif katkı sağlayacak alanlardan ziyade “inşaat” alanına yönelmesi işin bir başka riskini gösteriyor.

Ekonomiden sorumlu Başbakan Yrd. Ali Babacan geçenlerde bunların altını çizdikten sonra “ekonomik ilerleme için gerçekten hukuk devleti olmanın” önemini belirtti.

Evet, Türkiye ekonomisi için aslında en büyük tehditlerden biri de gerçek bir hukuk devleti olmamasıdır.

Özellikle Gezi olayları ve 17 Aralık yolsuzluk iddialarından sonra Erdoğan tarafından başlatılan “cadı avı” gerek insan hakları ve hukuk ve gerekse yargı yönünden evrensel ölçülere uygun bir devlet olmadığımızı dünya âleme göstermeye yetti.

Basın ve basın özgürlüğü alanında yaşananlar tam bir ibret vesikası olarak tarihe geçti.

Diğer yandan demokratikleşme alanında ne yeni anayasa ve ne de AB sürecinde görünür hiçbir ivmenin olmaması ve bunun yanı sıra IŞİD’in Rojava ve Kobani’de doğrudan Kürtlere saldırması, sürmekte olduğu söylenen “çözüm sürecini” de tehlikeye atmış gözüküyor.

Devamla Erdoğan’ın bir yandan çözüm sürecinden yanayız diyerek diğer yandan çözüm sürecindeki muhatapları için “terörist” demiş olması başka bir dramatik durumun içinde olduğumuzu gösteriyor.

Ayrıca Türkiye’nin AB ve ABD ilişkilerinde “güven” sorunu yaşanmasının yanı sıra Ortadoğu’da hemen kavgalı olmadığı bir ülkenin olmaması “çözüm sürecinin” üzerinde artan bir umutsuzluğa tekabül ediyor.

Demek ki ekonomide ortaya çıkan riskleri demokratikleşme ve çözüm sürecindeki olumsuz gelişmelerle birlikte okuduğumuzda “umut kırılganlığı” yaşamamamız için fazlaca bir neden gözükmüyor.

Bir de buna, bırakın umut vermeyi bu tablonun ortaya çıkmasının potansiyel nedeni olan siyasi ve toplumsal muhalefetin durumunu eklediğimizde kaçınılmaz olarak Türkiye’nin önüne herkesi heyecanlandıracak bir umut kapısının açılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Belki de Türkiye bu sıkıntıları yeni bir umut kapısının açılması için çekiyor olabilir?

mustafapacal34@gmail.com