Çalışma Bakanlığı’nın uzunca bir süredir üzerinde çalıştığı ve bir yanıyla da kamuoyundan gizlenen taşeron sorunu yasa tasarısı, torba yasa teklifiyle sonunda Meclis’e getirildi.

Tasarı, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülüyor. Komisyon görüşmelerinden sonra tasarının, yasa teklifi olarak genel kurula gelmesi bekleniyor.

Tasarı, özellikle kamuda taşeron işçilerinin kadroya alınması yolunu kapatması yanıyla daha şimdiden tartışılıyor.

Bu tasarı ile taşeron sorununun yanısıra, ayrıca, madende ve yeraltında çalışan işçiler için de bir dizi iyileştirici yeni haklar getirilmek isteniyor.

Örneğin, maden ve yeraltında çalışan işçiler için, tasarıda, iş sözleşmesinin feshinde işe iade davası açmak için aranan altı aylık süre kaldırılıyor. Emeklilik yaşı 55’ten 50’ye indiriliyor. Haftalık çalışma saatleri 45 saatten 36 saate ve bu süreyi aşan çalışmaların ise yüzde 50 artırılarak ödenmesine yasal düzenleme geliyor. Zorunluluk dışında fazla çalışma yaptırılması yasaklanıyor. Yıllık ücretli izinlere ise ilave dört günlük artış yapılması da bu tasarı ile getirilmek isteniyor.

Soma faciası sonrası Başbakan, taşeron işçilik sorununun giderilmesi için yapılması gereken yasal düzenlemeler neler olmalıdır noktasında Türk-İş, Hak-İş ve DİSK başkanlarıyla görüşmüş ve bu görüşmenin sonuçları kamuoyuna olumlu yansımıştı.

İşte bu görüşmede işçi sendikalarının ortak mutabakatı ile hazırlanan ve olumlu bulunan öneriler:

a)4857 Sayılı İş Kanunu’nun 2. maddesinin daha sonra eklenen 8 ve 9. fıkraları, madde metninden çıkarılmalıdır.

b)4857 Sayılı İş Kanunu’nun 2. maddesine ILO’nun 94 sayılı Sözleşmesi’nin ikinci maddesi bir fıkra olarak eklenerek, kamudaki alt işveren işçilerine asıl işverenin işçilerinin ücret, hak ve çalışma koşullarının sağlanacağı yasa hükmü hâline getirilmelidir. Kamu ihale mevzuatı da buna uygun düzenlenmelidir.

c)1475 sayılı Kanun’un 14. maddesindeki “Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır” cümlesinin başına “Bir yıldan az ve” ibaresi eklenmelidir.

d)6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 39. maddesine “Taraf işçi sendikasına üye olmak koşuluyla alt işveren işçileri de asıl işveren ile sendikaarasında bağıtlanmış toplu iş sözleşmesinden yararlanır” fıkrası eklenmelidir.

e)Alt işveren değişirken işçilerin çalışmaya devam etmesi durumunda, işçinin süreye bağlı haklarında, İş Yasası’nın 6. maddesi uygulanır.

f)“Muvazaanın iş müfettişi ya da mahkeme kararı ile tespit edilmesi ve bu tespite itiraz halinde; iş mahkemesi ve Yargıtay’da devam eden yargılama süresi içinde, alt işveren işçileri asıl işverenin emsal işçi ücreti ve sosyal haklarını alır” şeklinde bir düzenleme ,İş Yasası’nın 2. maddesi ile Alt İşverenlik Yönetmeliği’ne ilave edilmelidir.

g)İş Yasası’nın 2. maddesine şu düzenleme ilave edilecektir: “Asıl işveren, alt işveren işçilerinin ücret gelirleri ve sosyal haklarının ödenmesini aylık olarak kontrol etmek ile yükümlüdür. Alt işverence ödenmeyen ücret gelirleri ve sosyal haklar asıl işverence doğrudan işçinin banka hesabına yatırılır. Asıl işveren, bu tutarı, alt işverenden rücu eder.”

h)İş Yasası’nın 2. maddesine “Özel sektördeki alt işverenlik ilişkileri ile ilgili olarak, görevli makamca onaylanarak yürürlüğe girmek üzere işin ve işçinin niteliğine göre alt işveren işçileri için bir ücret skalası asıl işverence belirlenecektir” ibaresi eklenmelidir

Şimdi sendikal hareketin bu önerilerine iktidar ve muhalefet partilerinin destek vermesini ve taşeron sorununun çözümüne katkıda bulunmalarını bekliyoruz.

Not:Hükümetin Şişecam grevini ertelemesi kararı, açıkça sendikal hak ve özgürlüklere karşı yapılmış keyfî bir baskıdır ve kabul edilemez.

mustafapacal34@gmail.com