Yerel seçimler yaklaşırken “seçimi kim kazanır” spekülasyonları da arttı --bana öyle gelmiyorsa. “Yerel seçim” diyoruz ama, şu gergin havada buna “yerel” demek pek kolay değil. Erdoğan kendini öyle bir attı ki her işin orta yerine, seçim de, “Erdoğan’ın varlığını onaylama ya da onaylamama” oylamasına dönüştü. Yalnız Erdoğan değil; her gün dolaşıma düşen kasetlerle karşı cephede de aynı kararlılık görünüyor. İki tarafın da birbirine oynayacağı daha çok oyun var gibi. Bunlarla, bayağı bayağı gerginleşmiş bir ortamda seçime gireceğiz.

“Kim kazanır” konusuna girenler, genellikle, AKP’nin kazanacağı görüşünde. Bana da böyle görünüyor. Yani, 2002’deki seçimden birinci parti olarak çıkan AKP’nin bu sefer de bu yeri koruyacağı kanısındayım. Zaten sorun, bence, bu sıranın bozulup bozulmaması değil, oy oranında değişim olup olmamasında; olursa, bu olanın anlamlandırılmasında. AKP’nin de bir düşüş beklediği, kendi öne sürdükleri rakamlardan anlaşılıyor. Bir önceki yerel seçimin oranını ölçü almaya karar verdiler. Onu tuttururlarsa “başarılıyız” diyecekler.

Bu oy oranı spekülasyonlarından pek hoşlanmam, kendi isabetime de pek güvenmem. En büyük hayal kırıklığını 12 Eylül Anayasası’nın referandumunda yaşamıştım. Orada, serinkanlı bir “tahmin” yapmam da zaten epey güçlü çünkü öyle değil de böyle bir sonuç çıkmasınıistiyordum.

Şimdi, yolsuzluk iddialarının yarattığı büyük bir gerginlik ortamında seçime giriyoruz. Erdoğan’ı mutlu edecek bir sonuç ne anlama gelecek? “Türkiye toplumu hükümetin yolsuzluk yaptığı iddialarına inanmadı.” Bu sonuç mu çıkarsanmalı? Öyleyse, bütün bu “komplo” iddiaları, “iç ve dış ortaklar” edebiyatı falan da toplumda kabul görüyor demektir.

Böyle olduğu kanısında değilim. Bir kere, o zamandan beri Başbakan’ın söyledikleri bir yana, yaptığı bunca şeyden hiçbir tanesi bu iddiaların “asılsız” olduğunu göstermiş, kanıtlamış değil. Tersine, öyle ya da böyle gösterilmesinin, kanıtlanmasının yolunu tıkamaktan ibaret.

Ama bir “debelenme” izlenimi veren bu tedbirler bir yana, Türkiye toplumunun bu olayları saf saf izlediği ve “acaba doğrumu?” diye düşündüğü kanısında değilim zaten. Seçimde yapacağı şeyin de böyle bir “acaba doğru mu” sorusuna verilecek cevaba bağlı olduğunu hiç düşünmüyorum. Oranını şimdiden kestiremediğim, ama bir hayli yüksek olduğunu tahmin ettiğim bir kesim, iddiaların büyük ölçüde doğru olduğuna inanır ve oyuna gider AKP’ye verir.

Çünkü pragmatisttir. Kestirmecidir. “AKP iktidar olalı benim cebime giren ne oldu?” Elcevap: “Arttı.” O halde, iktidarda kalsınlar. Bu arada onların arasında şunu yapan, bunu yapan olabilir, olmuştur, ama benim gelirim arttıkça ben onların yaptığına aldırmam.”

Bu “argüman”ın “garnitürü” de hazırdır: “Kim yapmadı ki?” Evet. Geçmişe baktığımızda, bunu dedirten olaylar dizisini hepimiz görüyoruz. Ve hepimiz, görünenden çok görünmeyen olduğunu biliyoruz.

Yolsuzluk ahlâkdışıdır, göz yumulmamalıdır, falan filan. Bunlar, “ilkeler”; ilkelere uygun davranmak iyidir. İyidir de, toplumların yaşadığı somut tarih var bir yanda. İnsanların davranışlarında, o ilkelerden çok bu somut tarihin payı var.

Erdoğan da bunları bilerek --ya da hissederek-- yolsuzluğun devletin kasasını yağmalamak olduğunu söylüyor ya. Öyle yaparsan topluma --böyle düşünen seçmenlere-- gidecek bir şeyin önünü kesmiş oluyorsun. Bu kötü! Ama kendi girişiminle bir yerde bir değer yaratmışsın; bir kısmına da kendi adına el koymuşsun. Bu olabilir; hattâ, yaptığın iyi işin ödülü de sayılır. Bunu helâl ederiz.

Hak verilir bir akıl yürütme değil, belirli bir siyasî kültürden bakınca, ama anlaşılır bir akıl yürütme. Yaşanmış tarih buysa, varılmış akıl da bu.

Peki öyleyse, bütün bu iddialar (ayrıca, çıkan konuşma kayıtlarının bir kısmı ekonomiyle değil, bir “siyasî üslûp”la ilgili) toplumda hiçbir etki yaratmadı sonucuna mı ermemiz gerekiyor?

O kadar da değil.

Çok daha incelikli, karmaşık bir noktadayız. Ama yer kalmadığına göre yarın devam edelim.