Seçim kampanyası sırasında “yeni anayasa” konusu sürekli olarak gündemde tutuldu. Başbakan’ın milliyetçi söylemi de son analizde buna bağlandı; ama o söylem MHP’yi baraj altına itmeye yetmedi. Derken, bu seçimin “balkon” konuşmasında da anayasa konusu dile getirildi. Bütün bunlardan sonra, “Demek ki bu konu ciddi” demek durumunda kalıyoruz.

O kadar uzun süre oldu ki, tepemizde “Kenan Evren’in 12 Eylül Anayasası” gibi bir kara bulut olmadan yaşamanın ne anlama gelebileceğini de düşünmez olmuştuk. İnsanoğlu, her şeye alışıyor!

Pekâlâ, AKP nihayet bu anayasayı değiştirmek istiyor. Sandalye sayısı da tek başına bunu yapmaya yetmiyor. Ne olacak? Meclis’te birileriyle ortak karara varıp yapmasından başka yol görünmüyor. Kiminle, nasıl?

Aslında, birilerini partisinden istifa ettirip AKP’ye çekerek de yapması mümkün, ama böyle bir şey olacağını sanmıyorum. Öyleyse, bulabildiği anlaşma zemininde, kiminle anlaşabiliyorsa...

Bu da, “sorun” demek.

Bizde siyaset anlaşmak değil, anlaşmamak üstüne kurulur. AKP’nin iktidar olduğu yıllarda bu gelenek değişmedi, şiddetlenerek devam etti. Şu konjonktürde de değişeceğini sanmıyorum. MHP doğrudan doğruya anayasa konusunda olumsuz sesler çıkarmaya başladı; tavrını belirledi sayılır.

Mantıken ilk gidilecek kapı, ana muhalefet olmalı. Nitekim Erdoğan da bunu telaffuz etti. CHP bu konuda MHP kadar olumsuz tavır almadı ve genel olarak değişimden yana dil tutturdu. Ancak ben bunun bir taktik olduğu kanısındayım. 1982 Anayasası’ndan herkesin şikâyeti olduğu gibi, CHP’nin de değişmesini isteyeceği şeyler olabilir. Ama neler?

Bundan öte, CHP’nin aynı fikirde olsa bile herhangi bir şeyi AKP ile birlikte, AKP ile uyum sağlayarak yapmak isteyeceğini hiç sanmıyorum Hele şimdi seçim sonrasında CHP’nin varoluşunu iç kavgaların, kurultayların doldurması şaşırtıcı olmayacaktır. Bu çekişmeler devam ederken AKP ile dostane denebilecek bir ilişki biçimi en olmayacak şeydir. CHP ilkesel olarak anayasa değişikliği fikrine karşı çıkmayıp olabilecek herşeyi fiilen baltalamak üzerine bir politika kurar.

Kalıyor BDP...

Demek ki hiç umut yok, diyebilirsiniz. Muhtemelen de öyle. Ben de bunun olacağını sanmıyorum, ama olmasının çok iyi olacağına da inanıyorum.

Çünkü, böyle bir şeyin olması, 1923’te olamayanın tamamlanması demektir.

Bu Cumhuriyet, Osmanlı tarihinin getirdiği bütün handikaplar üstüne ve onlarla birlikte kuruldu. Bunlar neydi, nedendi, bunlarla hiç uğraşmayalım şimdi. O günün koşulları öyleydi, öyle oldu ve bunca yıldır öyle olmasının sevimsiz sonuçlarını da yaşadık, Ama bu süre içinde bu toplum boy attı, serpildi, olgunlaştı, bambaşka bir toplum oldu. Bir süredir bunun bilincine varmaktayız. Birçok konuda, birçok alanda, “neydik, ne olduk?” demek durumunda kalıyoruz. Gözlemlediğimiz olgular bunu bize söyletiyor.

1982 Anayasası bizi ebediyen yirmilerde ve otuzlarda yaşatmak için yapılmış bir anayasaydı. Dolayısıyla bütün bu değişim sanki ona inat, ona karşı gerçekleştirildi. Ve şu 2011 yılına geldiğimizde, bu anayasa, Ramses’in mumyasından daha fazla hayatiyete sahip değil.

Bugünkü CHP’nin ve MHP’nin de tahterevallinin yirmiler ve otuzlar ucunda durmayı seçmesi normal. Bunu kendileri seçiyorlar, sonuçlarını da yaşayacaklar.

Yeni Türkiye’nin “resm-i küşad”ını simgeleyecek yeni anayasayı yapma fırsatı var bugün. Laf ola “simgeleyecek” demedim. Bunu bir “simge” olarak görüyorum, ama simgeler de yeterince önemli nesnelerdir.

Bu fırsatın birtakım anlamsız didişmeler yüzünden heba edilmesi doğrusu çok yazık olur.