Şu günlerde yeni bazı “büyükşehir” belediyeleri kuran bazı yasa konusu var. Eş dost konuşmalarından öğrendiğime göre büyükşehir olacakların arasında Antakya da varmış. Herhalde Antakyalıları sevindirecek bir uygulamadır (ama pek emin değilim Defne tarafı ne olacak falan diye tartışmalar da oluyor).

Antakya’nın büyükşehir olması Vakıflı köyünde sevinçten çok endişe yaratmış sanıyorum ya da bizim o gün kahvede karşılaşıp konuştuğumuz kimselerde bu ruh hâli hâkimdi.

Sorun şu: yasa böyle geçtiğinde, Vakıflı kendi başına bir köy birimi olmaktan çıkacak ve Antakya’nın bir mahallesi olacak, dediler. Böyle olunca da, köyle ilgili kararlar Antakya’da verilecek. Bu, ortaya bambaşka bir Vakıflı çıkması sonucunu doğurabilir...

Nedir o “bambaşka Vakıflı”? Herhalde Türkiye’nin genelinde olandan çok da farklı bir şey değil. Çeşitli “yapılaşma” girişimlerine izin çıkması ihtimali.

Vakıflı köyü, malûm, bir Ermeni köyüdür ve burada “soyu tükenmiş bir tür” olan Ermeni köyünün kalmış son örneğidir. Kalabilmiş olmasının nedeni de Hatay’ın bir süre Fransız yönetiminde kalmasıdır. Daha önce Osmanlı topraklarını terk eden bir grup Ermeni o yıllarda Hatay’a dönmüş ve birkaç köye yerleşmişti. 1938’den sonra Hatay’ın Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmasını izleyen yıllarda bu gelenlerin birçoğu da yeni koşullarla başa çıkamayıp yeniden “terk-i diyar” eyledi. Geriye, kala kala, Vakıflı gibi birkaç mini mini “nümune” kaldı.

Görece yakın zamanlarda, Ermeni sorununun tarihi eşelenir ve “unutturma” sisi yer yer dağılırken, Vakıflı öne çıktı. Vakıflı’nın kendisi bir şey yapmadı ama koşullar onu öne çıkarttı. Resmî çevrelerimizin gözünde Vakıflı “yaşayan bir Ermeni köyü” olarak önem kazandı, çünkü bütün kıyım tartışmalarının arasında bu köyün orada öylece duruyor olması, Türkiye’nin derin hoşgörüsünün örneği olarak sunulabilirdi. Duyduğuma göre, resmî şahsiyetler Vakıflı’yı ziyaret eder, hatır sorarlarmış. Yani köy bu tür bir dolaşım içine girmiş daha doğrusu “alınmış”.

Bu, kendi başına ele alındığında, kötü bir şey değil. O bir avuç insan orada huzur içinde yaşasın. Çok da güzel bir yer, büyük kısmını bir zevksizlik örneği hâline getirmeyi başardığımız Samandağ’da, ovada değil bir yükseltide, defne ve narenciye ağaçları arasında, yemyeşil bir köy. Âdetleri var, gelenekleri var.

Bu özelliklere sahip bir yeri siz büyükşehire bağlı bir mahalleye çevirdiğinizde, hemen oraya göz koyacak (daha doğrusu, çoktan göz koymuş) birtakım “girişimciler” peyda olacaktır. “Gelişme” kavramının bizim ülkemizdeki serencamı üstüne daha önce de yazmıştım. “Gelişme”, bu bağlamda, grayderi alıp dere tepe düz gitmek anlamına geliyor.

Umarım Vakıflı gelişmez, ortalığı saran gelişmenin içinde “az gelişmiş” bir noktacık olarak sakin hayatını devam ettirir.