Korona da küreselleşme gibi insanın bir türsel varlık olduğunu gösterdi (“species being”). Yani, diğer mensuplarının sağlık ve güvenliği, senin ait olduğu türün sağlık ve güvenliğini bütün olarak ilgilendiriyor. Bu önemli bir husus. Biraz insancıl, aynı zamanda bütün insanlığı bir arada düşünmeyi teşvik eden bir şey. Bu açıdan, küreselleşmeye bir katkı da denebilir. Buna, “Dünyanın ucunu bulmak” ya da “Dünyanın sonuna varmak” da diyebiliriz. Eskiden insanlar lokal coğrafyalarda yaşıyorlardı ve ötesini bilmiyorlardı. Onun için de kavramlar geliştirmişlerdi. Mesela Yunanlılar kendilerini medeniyet, şehir olarak görüyorlardı, dışını da barbar ve vahşi olarak görüyorlardı. Mesela, Müslüman Ortaçağ hukuk anlayışı, kendi oldukları yeri Dârüsselam, Dâr-ül İslam olarak görüyor; dışını ise Dâr-ül Harb, yani savaşın, belirsizliğin, kaosun olduğu yer olarak görüyorlardı.
Şimdi öyle bir şey oldu ki artık insanlar mobil hale geldi; seyahat edebiliyor, dünyanın değişik yerlerini görebiliyor. Makro anlamda, keşiflerle vs., dünyanın dibini, ucunu, sonunu bulduk. Dünya, bir anlamda coğrafik olarak bu şekilde tüketildi. Politik ve ekonomik olarak fethedildi. Dünyanın kapanması, yani iki yakasının bir araya gelmesi, gezegensel düşünceyi mümkün kıldı. Sadece orduların, gemilerin değil de, insanların mobilitesi, yani ortalama vatandaşın uçağa binip dünyanın herhangi bir yerine gidebilmesinin yol açtığı bir süreç yaşandı. Malların dolaşımı, insanların dolaşımı, fikirlerin dolaşımı, bilgisayar teknolojisi bunu çok mümkün kıldı. Buna küreselleşme denildi. Dünya, sanki devrelerin birleşmesiyle ortak bir devreye dönüştü. Bunun içinde mesela önce elektronik virüsler dolaştı, şimdi biyolojik virüsler. Eskiden de böyle hastalıklar çok çıkıyordu. Ama insanlar sakınıyordu ve yerel olarak bitiyordu. “Şurada bir salgın çıkmış, Allah onlara belalarını vermiş çünkü çok günahkârdılar” diye o insanlar hakkında muhtemelen iftira ve haksız ithamlarda bulunuyorlardı. Oradaki insanlar ölüyorlardı.
Günümüzde ise her şey dağılıyor. Her şeyi herkesle birlikte yaşıyoruz. Mesela ben burada New York’ta bulunmakla, Amerika’ya veya yerele dair çok özel bilgilere sahip olamayabilirim. Siz de CNN’i ya da diğer medyayı görüyorsunuz. Herkes ânında her şeyi bilebiliyor haline gelmiş. Bu, küreselleşme anlamında belli bir kıvama geldiğimizin göstergesi. Şu anda yaşanan şey, bir tür izolasyon, yani küreselleşmenin aksi yönünde olan bir durum. İnsanî olarak entegre oluyoruz. Bunun ne anlama geldiği tartışılır. Bir şeye dönüşecek mi emin değilim. İnsanî olarak, diğer insanların bizim için negatif olarak önemli ve değerli olduğunu anlıyoruz: “Başkası hastalansa ben de hastalanacağım” düşüncesi. İnsan türüne dair bir duyarlılığın olduğunu görüyoruz. Bu, fena bir şey değil. Bu bizi daha insancıl, daha şefkatli, daha diğergâm kılacaktır.
Diğer taraftan bu salgin, izolasyona yol açtı. Sanki dayanışmanın tam aksi bir durum ortaya çıkmış gibi. Ben bunun geçici bir şey olduğunu düşünüyorum. Bazı insanlar “Çok büyük bir değişim olacak. Dünya hiçbir şekilde eskisi gibi olmayacak” diyorlar. Filozoflar bu tür şeyleri söylemeyi seviyorlar. Bunlar çoğunlukla, kendi arzusunu, ümidini hakikat gibi sunan yaklaşımlar. Evet, bu büyük bir kriz. Şu anda New York’taki ölü sayısı 11 Eylül saldırısında ölenlerin sayısını geçti. Politik ve askerî olarak 11 Eylül çok daha büyük bir krizdi. Fakat dünya o kadar da değişmiyor. Bence kapitalizmin çökmesi, yıkılması gibi şeyler boş hayal. Kapitalizm zaten sürekli krizlerle yürüyen bir şey.
(Medyascope soylesisinden)
Yorum Yap