Kitap okuyor musunuz? Valilik binasının arkasındaki kütüphaneye gider misiniz?

O kütüphaneyi Düzce’ye kazandıran Vali Halil Nimetoğlu Düzce’de neden harcandı?

 Rivayete göre Napolyon Mısır’ı fethetmeye karar verince sanat ve tarih alanında çalışan insanlardan oluşan ordu oluşturmuş.Mısır’ın tarih ve piramitlerine sahip çıkmak için.!

Gazetelerin kitap eklerini okuyup biriktiren insan tanır mısınız?

 Tanıtımı ustaca yazılmış yeni kitaplarla, yeni, eski yazarları okumak için kütüphaneye gitsem okuma ihtiyacımı karşılayabilir miyim? Veya yayınevinden istediğim kitapları internet aracılığıyla satın alabilir miyim?

Barış Manço çocuklara “Arkadaşım eşek” diye şarkı söylüyordu. Sizin de arkadaşım kitap diye içinizden şiir yazmak gelir mi?

Yine okuduğunuz roman kişilerini kendinizle özdeşleştirip mutlu olur musunuz? Derken bu yazılanların başlıktaki cümle ile ne ilgisi var diye düşünebilirsiniz.

 Evet haklısınız. Kitaphane, Kitapevi benim en mutlu olduğum yer. Okuduğum kitaplardaki yaşamı yansıtan kişilerle buluşacağım, yeni kişilerle tanışacağım. Birbirimizi anlayacağız, seveceğiz, güveneceğiz. Belkide doğaçlama tiyatro kurgusunu konuşacağız.

Evet, tesadüfen dikkatimi çeken ve bir tarih çalışması olan başlığa dönelim mi?

Yazar HEATH W. LOWRY. Boğaziçi üniversitesi yayınevi tarafından gözden geçirilmiş yeni basım Mart 2010. Türkçeye çevirenler: Demet Lowry, Heath W. Lowry. “Kitap Trabzon şehrine ait 1486.1523.1553.1583 tarihli tahrir defterleri incelenerek hazırlanmış bir demografi tarihi çalışmasıdır.

XV. yüzyılda  nüfusu neredeyse tamamen Hıristiyan ve Rum olan bu kentin 1461 yılındaki fethinin ardından neler yaşandığı, Osmanlı kaynakları eşliğinde adım adım izleniyor.Aradan geçen yüzyıl içinde sürgün ve iskan politikaları, dönemin savaşları ve gerginliklerinin arasında şehir nüfusunun çoğunluğunun nasıl Müslümanlaşıp Osmanlıca konuşan bir halk haline geldiği sorusuna cevap aranıyor.

” Sayfa 39’da Mufassal olarak adlandırılan türde olan 1486 tahrir defterinde Trabzon, Akçaabat, Maçka, Torul, Sürmene, Of, Atina(Ardeşen), Laz, Görele, Tirebolu, Giresun ve Rize tımarları ile tımar sahiplerinin listesi verildiği gibi Trabzon şehrinde oturanların ayrıntılı listesi bulunmaktadır. Eski Rum kilisesi Chrysokephalos önceleri Cami-i Atik sonraları Ortahisar camii, günümüzde de Fatih camii olarak bilinmektedir.

Mahalle-i Pikşid, Mahalle-i Dafnunda(çömlekçi) veya Daphnous, Mahalle-i meydan(Kafir meydanı, Gavur meydanı veya Meydanı şarkı denilmiş) Rumca esası Maitanin. Mahalle-i Efrenciyan-1 Ceneviz, Mahalle-i Efrenciyan-1 Venedik, Mahalle-i Ermeniyan, Mahalle-i Zograf, Mahalle-i Ayu Yani, Mahalle-i Aya Ayos – Todoros – Meso Portis”Rumca iç veya orta kapı, Mahalle-i Kokori – lu, Mahalle-i Aya Paraskevi, Mahalle-i Meso Kasto, Mahalle-i Aya Sofya, Aya Sofya camii(eski adıyla St. Sophia Kilisesi), Mahalle-i Tokari, Mahalle-i Manorun gibi karşılıkları Osmanlıca olup bugün Türkçeye çevrilmiş vergi miktarları yazılı uzayıp gidiyor.

 Yeni Cuma camii (St. Eugenios Kilisesi) gibi zamanla eski kiliseler İslamlaşma ile birlikte camiye dönüştürülmüştür. Burada üzerinde durulan çalışmanın alanı Trabzon merkez ve yakın çevresi. Zamanla Batum’a kadar uzanan Doğu Karadeniz’deki İslamlaşma ve Türkleşme günümüze kadar asimilasyon (zorla veya gönüllü) politikalarıyla sürüp gitmesi.

Bilimsel tarih çalışması eşitlik ve özgürlük talebi olanların, bilime inananların onurluca yapacakları çalışmadır.Türk milliyetçiliğine yamanma onurlu ve insani değildir. Tarih affetmez....

h-saribas@hotmail.com