DİYARBAKIR- PKK’ya silah bıraktırma hedefi ve İmralı-Kandil-HDP muhataplığıyla yürütülen çözüm sürecinin, PKK’nın “devrimci halk savaşı” başlatmasıyla nihayete erdiği herkesin malumu. Üçlü mekanizma gibi, PKK ile görüşme fikri de buzlukta. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Davutoğlu “Operasyonlar PKK silah bırakıp sınır dışına çekilene kadar sürecek, Öcalan, Kandil ve HDP muhatap alınmayacak, toplum kesimleriyle görüşülecek” diyorlar.

Peki kim bu yeni muhataplar? Rafa kalkan sürece, PKK’nın hendek, HDP’nin özerklik siyasetine ve yeni döneme dair ne diyorlar?

Nabız tutmak için Halime Kökce ile geldiğimiz Diyarbakır’da, sivil siyasi alanda örgütlü dernek ve parti temsilcileri ile buluştuk. Azadi Hareketi, Hak-Par, Kürdistan Özgürlük Partisi, Kürdistan Sosyalist Partisi, Hür-Der, Mazlumder ve halen aktif olmasa da etkinliği süren Tev-Kürd’den değerli isimlerle verimli görüşmeler yaptık.

Meseleye son derece rasyonel bir zeminde bakan da var aralarında, Kürtlerin ontolojik kimliğine vurgu yapan ya da Kürdistan romantizminden kendini alamayan da. İlla ortak bir tanımlama gerekirse “Kürt milliyetçileri” diyebiliriz onlar için.   

Özetle; PKK’nın hendeğinden de, polisin aşırılığından da rahatsızlar. Özerklik ilanlarını komik, hendekleri devleti tahrik amaçlı buluyorlar. “Polisin aşırılığı ne” sorusuna cevap yakıcı bir hafızayla geliyor: Bazı yerlerde duvarlara yazılan ırkçı ifadeler, birkaç vaka da olsa PKK cesetlerine yapılan eziyet... 80’lerin 90’ların yarattığı travmayı tetiklemekle kalmamış, tek parti hatta erken Cumhuriyetin bıraktığı tortuyu pekiştirmiş.

Operasyonların haklılığını teslim etseler de, sokağa çıkma yasağının günlük hayatı ne kadar zorlaştırdığını hatırlatıp “hiç değilse belli aralıklarla mola verilsin ki insanlar dışarı çıkıp ihtiyaçlarını görsünler” diyorlar.

Kürtlerin dillerine, kimliklerine hatta kolektif haklarına dair talepleri meşrudur ama şiddet hak talebinde asla bir yöntem olarak kabul edilemez ilkesini savunuyorlar.

Diyorlar ki: PKK, Kürtlerin ulusal meselelerine dahil değildir ama Kürt meselesi PKK’nın kullandığı bir araçtır. PKK-HDP de dile getirdi diye devlet, Kürtlerin haklarını tanımaktan, sorunlarını çözmekten geri durmasın. Kürtler, PKK ile mücadeleye kurban edilmesin.

Diyorlar ki: İmralı sürecini PKK’ya silah bıraktıracağı için destekledik. Lakin Kürtlerin meselesi PKK ile konuşulmasın. PKK ile sadece silahsızlanma görüşülsün.

Diyorlar ki: AK Parti hükümeti, bir asrı aşan bu meselenin çözümünde Kürtler için de Türkler için de büyük avantaj. Erdoğan ustalık döneminde bu işi tamamen çözsün.

Diyorlar ki: Devletin, Kürtlerin ruh halini önemsememesi bizi incitiyor. Anadil gibi yaradılıştan sahip olunan hakların tartışma konusu yapılması ya da bir hak teslim edildiğinde “biz verdik” denmesi Kürtleri hem rahatsız ediyor hem milliyetçi duygularını yükseltiyor.

Diyorlar ki: Suriye’deki durumun da katkısıyla Kürtlerde duygusal kopuş başladı. Önü alınmazsa siyasi sonuçları olur.

Diyorlar ki: Yeni dönemde devlet, ulus devlet olmanın ötesine geçebilir, coğrafyanın çoğulculuğunu kapsayabilir, yeni anayasa Türkçü içerikten arındırılabilirse Kürtler “bu benim de devletim, bu benim de anayasam” der.

Diyorlar ki: Türklerde bölünme korkusu varsa Kürtlerde de asimile olma korkusu var. Meseleye bir de böyle bakılsın.

Diyorlar ki: Bölgeye hızla yatırım yapılmalı, istihdam sağlanmalı. Konu gençler bakımından çok elzem çok acil.

Diyorlar ki: Şeyh Sait, Seyit Rıza ve Said-i Nursi’nin mezarları bulunsun, asıldıkları meydan (üzerine sonradan orduevi yapılan yer) hatıralara uygun şekilde halk için değerlendirilsin. (Bu üç isimle ilgili beklenti öyle yüksek ki hele de şu kritik evrede “Kürdün gönlü” neredeyse oradan geçiyor. Diyarbakır’ın yeni havaalanı için isim arayanlara duyurulur.)

STAR