Benim yayam evde vişne likörü kurardı.

Adı Franceska’ydı. Dedemin adı İspiro, dayımın adı Hristo, annemin adı Keti.

Franceska ve İspiro isimleri bence de çok ecnebi. Hristo tam dayılık isim. Anneme hiç Keti diye hitap etmediğimden olsa gerek Katerina’nın kısaltılmışı olduğunu çok geç öğrendim.

Yayamla dedemin evleri Tarlabaşı’nda, Tendüre Çıkmazı’nda eski bir Rum eviydi. Arka bahçede bir kümes, arıza bir horoz ve günlük yumurta veren üç beş tavuk bile vardı.

Konuyu dağıtmayın; benim yayam evde vişne likörü kurardı.

Malzemeleri vişne, saf alkol, çubuk tarçın, karanfil diye hatırlıyorum. Şeker de olmalı yoksa nasıl o kadar tatlı olsun? Zaten sonradan Balıkpazarı’nda bir bakkal bu malzemeleri set olarak satmaya başladıydı da dükkân dükkân gezme eziyeti son bulmuştu.

Vişne mevsimi kısa sürdüğü için likör senede bir kez kurulabilirdi. Koca bir cam kavanoz göze çok görünse de tüm seneye böldüğünde her misafire bir tadımlık istihkak düşerdi.

Misafirler ikinci likörü istemenin terbiyesizlik olduğunu bilir asla talep etmezlerdi. Ama bir misafir, evden asla likörsüz gönderilmezdi.

Ben içkiyle beş yaşındayken böyle tanıştım. Hiç likör vermediler elbette bana. Ama altta kalan vişne tanelerini yememe izin verdiler. Bu yaşa geldim, o beş vişne tanesiyle bulduğum kafayı hâlâ arıyorum, bulamıyorum…

Geçen yıl Stutgart’ta evinde kaldığımız Rita’nın yayası da vişne kurarmış. Rita’nın babası Istepan Abi Kapalıçarşı’da esnafken basmış gitmiş Almanyalara “Diaspora” olmuş.

Öyledir Ermenilerin kaderi. Kimliklerini tek başına telaffuz etmeleri hiç mümkün olmaz.

Türkiye’de “azınlık”, “kökenli” falan olurlar. Ecnebi memlekette “diaspora”, “Türk tohumu” falan derler. Ermeni’ye kısaca “Ermeni” demek pek nasip olmaz kimselere. Zaten adamın yüzüne direkt “Ermeni” demek de garip durur. Ne öyle küfür gibi? Başına “afedersin” eklesinler bari.

Yine dağıttınız konuyu.

Rita, yayasının Anadolu yaşamını çok sevmiş bir diasporalı. Yemek tariflerini, evinin dekorasyonunu, mırıldandığı türküleri hep memleketten taşımış Acı Vatan’a.

Evinde misafir olduğumuz her gece, yatmadan evvel tüm likörlerinden tattırdı bize. Ayva, vişne, şeftali, erik. Hepsi birbirinden güzel, hepsi de yayamın likörlerine benziyor. Üstelik ben teamüle rağmen, çok beğendiklerimden ikinci kadehi de istedim. Düşün artık o kadar güzel.

Fakat bir sorun var. Söylesem mi Rita’ya? Üzülecek kızcağız ama “nasıldı” diye sorarken gözlerimin içine bakıyor, yalan söyleyemem ki!

–Rita, malzemeleri saysana bir bana?

–Vişne, çubuk tarçın, karanfil, şnaps

–Öbürü?

–Ayva, çubuk tarçın, karanfil, şnaps

–Ya bu?

–Erik, çubuk tarçın, karanfil, şnaps

–Şnaps ne be?

Verdi bir parça, tadına baktım şnaps dedikleri garip içkinin. Bir şeye benzediği yok ama alkol oranı çok yüksekmiş. Almanya’da gidip bir eczaneden veya bakkaldan saf alkol alamıyormuşsun. Yasakmış. O yüzden Rita alkol oranı en yüksek içkiyle kuruyormuş likörlerini. İyi de adı üstünde kardeşim, saf alkol bu. Alkol saf olacak ki koyduğun meyvenin tadı olduğu gibi geçsin suyun lezzetine. Bu şnaps dediğinin zaten bir tadı var. Bütün likörlere baskın çıkmış, kendi tadını vermiş, birbirine benzetmiş güzelim çeşitleri.

Nisan ayına geldik. Soykırımın 100. yılı diyorlar. Çok mevzu kopacakmış bu yıl.

Herkes gardını almış da başlayacak kavga için hazır etmiş yöntemlerini.

Diasporalı hainler de davranacakmış. Ayık olmalıymışız.

Ulan anneannesinden öğrendiği tarifi uygulamak için malzeme bulamayan Sivaslı, Yozgatlı, İstanbullu, Mardinli insanları ne işi var Fransa’da, Almanya’da Arjantin’de, Los Angeles’te kardeşim.

Saf alkolün bulunmadığı yere “vatan” mı denirmiş?

Boğazına çöküp öldürdüğü insanların gurbet eldeki torunlarına küfür edince çözmüş mü oluyoruz bu lanetli husumeti?

Tazminattı, topraktı, özürdü bilmem ben.

Bari Balıkpazarı’ndaki bakkaldan hazır likör seti alıp göndereydik Rita’ya.

Belki bize ikinciyi bile ikram ederdi likörden, barışırdık belki be…

(Kafa Dergisi’nde yayınlanmıştır.)

iletisim@haykobagdat.com

Twitter:@haykobagdat