Sürgün. Evvela yabancı bir dilde dayatılan isminde. Sonra  ana dilinin şarkılarının, küfürlerinin yasaklandığı eğitim dilinde. ”türküm doğruyum,çalışkanım ” diye her sabah bağırtıldığı okul sıralarında.İlk gençliğinden ellili yaşlarına kadar  ülkesine çok uzak bir İskandinav ülkesinde, İsveç’te.

“Her mili bahride dostum ve düşmanım var”

O benim bir kere bile karşılaşmadığım, sesini duymadığım, yüzünü  fotoğraflarından tanıdığım dostlarımdan. Pablo Neruda, Luis Aragon, (Başkan Babamızın son baharı) gibi sevdiğim, saydığım, hayran olduğum bir usta.

Zincire vurulmuş dilini. Kürtçe’yi  Anka kuşu gibi küllerinden yarattı. 12 eylül faşizminde  Diyarbakır zındanında mahpustu. Yirmi dört yaşında İsveç’te siyasi mülteci. Şimdi romanları, denemeleri, incelemeleriyle dünya çapında bir yazar.

“Başkaldırının estetiği” diyor Camus günlüklerinde, ”yüce üslup ve güzel biçim, en şiddetli başkaldırının anlatım biçimleridir.”

“Yazarlığımı bir tür başkaldırı olarak duyumsadım hep, yüce üslup ve güzel biçimle yaratılmaya çalışılan şiddetli bir başkaldırı “ (1)

Ruhun Gökkuşağı’nın sunuşunda “Binbir güçlükle ve derin bir acıyla yaratılan bu öykünün, yani yaşam ve yazarlık öykümün, her basamağında her sütununda birçok insanın emeği , katkısı var. Ama özellikle birkaçının katkısı çok belirleyici. Onlar olmasaydı, büyük olasılıkla, ne bu öykü böyle olacaktı ne de bu başkaldırı.(…)”

Ferit Uzun (kucağında henüz bir yaşındaki kızı, 22 Kasım 1978’de evinin önünde öldürüldü)

Necmettin Büyükkaya  (22 Ocak 1984’de Diyarbakır Askeri Cezaevi’nde işkenceyle öldürüldü.)

Musa Anter (20 Eylül 1992’de , bir gece yarısı, 76 yaşında karanlık bir sokakta öldürüldü.

Johannes Edfeld (28 ağustos 1997’de, İsveç’in Skane bölgesinde öldü.)”(2)

Ey okur,sen!

Mehmed Uzun’u tanıyor musun, okudun mu?

------------------------------

MEHMED UZUN

1953 Siverek doğumlu. 1977 den bu yana avrupada İsveç’te yaşıyordu . Bu sene ülkesine döndü Kürtçe, İsveççe, Türkçe yazıyor. Romanları başta Türkçe olmak üzere pek çok dile çevriliyor. Yakalandığı mide kanserinedeniyle uzun süre tedavi gören Uzun, 11 Ekim 2007 günü Diyarbakır'da yaşamını yitirdi. 13 Ekim günü Diyarbakır Ulu Camii'nde kılınan cenaze namazı ardından,  cami önündeki kalabalığa sırasıyla  Yaşar Kemal,  Şerafettin Elçi, Ahmet Türk ve  Osman Baydemir'in yaptığı konuşmaların ardından Mardinkapı  Mezarlığı'na defnedildi.

ESERLERİ

TU (Sen), Roman 1985

Mirina Kalekt Rind (Yaşlı Rindin Ölümü), Roman, 1987

Siya Evine (Yitik Bir Aşkın Gölgesinde), Roman, 1989

Rojek Ji Rojen Evdale Zeynike (Evdale Zeynike’nin Günlerinden Bir Gün)

roman 1991

Destpeke Edebiyata Kurdi (Kürt Edebiyatına Giriş), İnceleme, 1992

Hez  ü Bedewiya Penuse (Kalemin Gücü ve Görkemi), Denemeler, 1993

Mirina Egideki (Bir Yiğidin Destanı) Destan-Ağıt, 1993

Varlden i Sverige (Tüm Dünya İsveç’te), Edebiyat Antolojisi, M.Grive ile birlikte, 1995

 Antolojiya Edebiyata Kurdi (Kürt Edebiyat Antolojisi), Antoloji, iki cilt,1995

Bira Qedere (Kader Kuyusu), Roman, 1995

Nar Çiçekleri, Deneme, 1996

Ziman ü Roman (Dil ve Roman), Söyleşiler, 1997

Bir Dil Yaratmak, Söyleşiler, 1997

Dengbejlerim, Deneme, 1998

Roni Mina Evine-Tari Mira Mirine (Aşk Gibi Aydınlık-Ölüm Gibi Karanlık), Roman, 1998

Zincirlenmiş Zamanlar Zincirlenmiş Sözcükler, Deneme, 2002

Dicle’nin Sesi I, Hawara Dicleye (Dicle’nin Yakarışı), Roman, 2002

Dicle’nin Sesi II-Dicle’nin Sürgünleri, Roman,2003

ALDIĞI ÖDÜLLER 

-Türkiye Yayıncılar Birliği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü

-Berlin Kürt Enstitüsü’nün Edebiyat Ödülü, Roman sanatına belirleyici katkılarından dolayı.

-Torgny Segerstedt Özgürlük Kalemi Ödülü, yarattığı edebiyat ve sözün özgürlüğüne ilişkin duruşundan dolayı.

-İsveç Akademisi’nin Erik Lunderberg  Ödülü, İsveç kültür yaşamına sunduğu değerli katkılarından dolayı (3)

(l)Ruhun Gökkuşağı, Mehmed Uzun, İthaki Yayınları,anlatı

(2) a.g.e

(3) a.g.e

1