Yeni dönemin ruhuna uygun ve şaşırtıcı seçim bildirgesi çok açık CHP’ninki. Cumhur İttifakı eliyle Türkiye’nin sürüklendiği krizin hiçbir aşamasında önleyici politika geliştirememiş olan CHP, son günlerde beklenmedik politik açılımlar yapıyor.

İlk işareti Sadet Partisi ile geliştirdiği iş birliği oldu. Onu Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin HDP’nin tutuklu Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş’ı Edirne Cezaevi’nde ziyaret etmesi ve İyi Parti’nin grup kurmasına destek vermesi izledi. Seçim bildirgesi bu sürecin son aşaması oldu.

CHP, çeşitli sorunlar ve konular etrafında yıllardır savunageldiği statükocu  politikalarının büyük sorunlara yol açtığını ve Türkiye’nin önünde tıkaç işlevi gördüğünü kavramış olduğu izlenimi yaratıyor.

Sorunları ve konuları ele alışı, analizin ne derece isabetli olduğu, önerileri tartışılmaya muhtaç ve yetersiz olsa da CHP için “devrimsel nitelikte” politik açılımlar bunlar.

Örneğin Kürt Sorunu ilk kez CHP’nin seçim bildirgesinde adlı adınca yer aldı. Daha önce hiçbir parti bu kadar net ve açık ifade etmemişti. Tabii ki Kürt partileri ile Meclis dışındaki sol partiler hariç.  CHP, seçim bildirgesinde sorunu “Toplumsal Barış ve Kürt Sorunu” başlığı altında ele almış ve bir dizi öneriler de geliştirilmiş.

Seçim Bildirgesindeki  “Cumhuriyet tarihinin en önemli sorunlarının başında gelen Kürt Sorunu, temelinde bir demokrasi eksikliği meselesidir. Kalıcı çözüm için esas olan, daha fazla özgürlük, demokrasi ve hukuk devletidir” tarifi cumhuriyetin yanlış temellerde kurulduğunun itiraf cümleleri. Cumhuriyetçiler için siyasal dönüşümün kapısını açan ve devlet bürokrasisinin çözüm karşıtı dirençlerinin kırılmasını kolaylaştıran gelişme.

Kürt sorununun çözümü konusunda bazı somut adımlar atan AK Parti de dâhil  hiçbir partinin seçim bildirilerinde hiçbir dönem Kürt sorunu bu kadar  net yer almadı. Bütün sistem partileri seçmenin karşısına milliyetçi, Türkçü ve güvenlikçi söylem ve politikalarla çıkmayı tercih ettiler.

Aslında sorun da tam burada başlamakta. Partilerin, Türk milliyetçisi tepkisi nedeniyle sorunu farklı isimlendirmeleri,  çözümü sınırlandı  ve zora soktu. Bu nedenle partiler hep Kürt Sorunu raporunu, seçimler ufukta gözükmediği bir dönemde açıkladılar.

CHP’nin sorunu doğru tanımlaması ve içinde bulunduğumuz kriz ortamında sahiplenilmesi gereken cesaretli bir politik açılımdır. Bunun lafta kalmaması, hayata geçebilmesi ve sonuç üretmesi Türkiye’ye nefes aldıracaktır.

Ancak CHP’nin girdiği yolda ilerleyebilmesi için Kürt sorununda  açılım getirmesi gereken üç temel nokta var. Aksi takdirde Türkiye’nin barışa ulaşması çok sancılı olacak ve zaman alacak.

İlk olarak CHP seçim bildirgesinde meselenin muhatabını tanımlamaktan kaçınmıştır. Bu, “ben yaparım olur veya silahlı Kürt güçleri bir süre sonra, bir biçimde kendiliğinden dönüşüme/tasfiyeye uğrarlar” anlamına gelen bir yaklaşımdan kaynaklanıyorsa, bu  gerçekçi değildir. CHP, Kürt sorununun ürettiği PKK’nin silahlı güçleriyle ilgili ne düşündüğünü ve bu sorunu nasıl çözüleceğini belirlemek durumunda.

İkinci olarak CHP,  Kürt sorununa hâlâ bir iç sorun sınırında yaklaşıyor. Hâlbuki 2010’lu yılların ikinci yarısında itibaren Türkiye’nin Kürt Sorunu tam anlamıyla bölgesel bir sorun olmuştur. Bölgesel bir çözüm ve bakışa ihtiyaç vardır. Bu yok.

Son olarak, soruna yalnızca bireysel haklar temelinde yaklaşılmaktadır. Kürtlerin ezici çoğunluğunun anayasal statü talep ettiği bir süreçte kolektif haklar konusuna  açılım getirmemek sorunun kalıcı çözümünü zorlaştırır. CHP, bunu da açıklığa kavuşturmak durumunda.

Bir uyarı, Kürt sorununun çözümü için Meclis’te bulunan bütün partilerin katılımıyla komisyon kurma önerisi çözüm sürecinde olduğu gibi ipe un sermenin bahanesine dönüşmemelidir. Bu konuda Türk milliyetçilerinin ve yeminli Kürt karşıtlarının tutumları biliniyor.  Çözüm sürecinde Meclis’te çözüm komisyonu kurulmasına ne türden direnç gösterdikleri ve engeller çıkardıkları hafızalarda. HDP ile açık ittifak ve iş birliği yapmaktan imtina edenler ülkesi bu ülke. Bu gibi gerçekçi ve gerçekleşebilir olmayan önerilerden uzak durmakta yarar var.

Hakan Tahmaz

(www.hakantahmaz.com)