SİYASET sosyolojisi açısından bakıldığında Ermeni açılımının altında da Recep Tayyip Erdoğan imzasının yer alması aslında sürpriz oluşturmuyor.

Gelişme maddenin tabiatına uygundur. Açıklayayım.

***

TÜRKİYE’de üç temel tabu mevcuttur. Veya mevcuttu…

Birincisi, yarı askerî- yarı sivil yönetim vesayeti… İkincisi, Kürt aidiyetini inkâr eden kimlik dayatması… Sonuncusu da yine inkârcılık ekseninde yükselen Ermeni meselesi…

Eski Rejim gerek oluşturmuş olduğu devlet mekanizması, gerekse şartlandırdığı beyin sistematiği sayesinde her üçünü de muazzam bir dokunulmazlıkla teçhiz etti.

Dolayısıyla da onları kıyısından köşesinden dahi sorgulayabilmek ancak ve ancak AKP tarzı bir yapıyla mümkün olabilirdi.

Mecali yetmeyeceği için diğer hiçbir politik kurum bu işin üstesinden gelemezdi!

***

AKP tarzı derken, en büyük çoğunluğu oluşturduğu için geniş muhafazakâr kitleleri toparlayabilen, hem de özellikle birinci şıkla çelişkisi olan bir siyasi partiyi varsayıyorum.

O parti arkasına aldığı destekten ötürü kendisini cidden güçlü hissedebilmeliydi ki, yukarıdakidokunulmazlara dokunabilsin!

Tabii buna bir de kişisel karizması ve cesaretiyle ön plana geçecek Erdoğan türü bir liderin gerekliliğini ve uluslararası konjonktürün müsaitliğini eklemek gerekiyor.

Ve işte bütün bunların varlığı ve kesişmesi sayesindedir ki son on yılda önce vesayet, sonra Kürt, nihayetinde de Ermeni tabuları tam kırılmasa bile, çatladı.

Ancak Başbakan’ın aynı Ermeni sorunundaki hamlesini başka bir çerçeveye de oturtmak gerekiyor.

***

SÖZ konusu çerçeve dindir!

Burada en önce, başka nedenlerden olsa bile Türkiye siyasi İslam’ının 1915 kıyamını gerçekleştirmiş İttihatçılarla kendisi arasına hanidir set çekmiş olduğunu saptamak gerekiyor.

Bu barikat AKP liderini manevi açıdan diğer bütün partilere oranla daha rahat kıldı.

Fakat işin içine bir de somut ve imani anlamdaki Müslümanlık boyutu giriyor.

Nitekim ister zımmi kollamak yükümlülüğü, ister uhrevi vicdaniyet devreye girsin, mevcut iktidar gayr-ı Müslimlere en baştan beri kucaklayıcı davrandı ve davranıyor

Gasp edilmiş vakıf mallarını geri vermekten Daron Acemoğlu’na elçilik önermeye, AKP o gayr-ı Müslimlere Cumhuriyet tarihinin nispeten en hür ortamını sundu ve sunuyor.

Artı, iktidara yakın veya değil, İslami intelligentsia gerek Büyük Felâket, gerekse ekalliyetler konusunda pek çok laikle kıyaslanmayacak ölçüde özgürlükçü tavır sergiliyor.

Üstelik biraz mitos, biraz hakikat olarak belirli bir Osmanlı nostaljiyasının ön plana çıkması, seküler söylemine rağmen aslında Türkleşmeyi İslamlaşmakla koşut kılmış yukarıdaki Cumhuriyet’e oranla daha elastiki bir kimlik projesine yakın durmayı sağlıyor.

***

İMDİİ, aslında bütün bunların temellerini masumları korumak için çabalamış Konya müftüsü birHüsamettin Çelebi Efendi’den, “Ermeni katletmek zinhar vacip olamaz” demiş bir Sahur Şeyhi’ye uzandırırsak, Erdoğan’ın etik anlamdaki dinî duruşunu da açıklamış oluruz.

Dolayısıyla, hem İslam faktörünün Büyük Felaket konusunda olumlu bir parametre olarak devreye girmesi, hem de iktidar partisinin tabulara el atacak cüsseye sahip olması, Türkiye’nin ufkunu açacak ve tarihiyle hesaplaşacak bir muazzam atılım için zemin yaratıyor.

Ancak başardığı çok büyük işlerin yanında çok büyük yanlışlar da yapan Başbakan’ın paradokslu kişiliği aynı atılıma gölge düşürüyor ki, konuya gelecek hafta değineceğim.

hadiuluengin@taraf.com.tr