YA haziranda, ya temmuzda olacak, özel bir havayolu şirketinin de Tel-Aviv’e sefer başlattığını okumuştum. Çok şaşırdım! Eh, herhalde sebil niyetine yolcu taşımıyordur.

Demek bir talep var ki arz sunuyor ve karşılığında da kâr bekliyor.

***

SONRA geçen gün İsrail milli havayolu El Al’den bir yetkilinin “Altın yumurtlayan pazarı tamamen Türk firmalara bıraktık. Tekrar İstanbul’a gidip gelmek için can atıyoruz ama bizim hükümet hâlâ izin vermiyor” diye yakındığına dair habere rastladım. Haydaa!

Yahu, Mavi Marmara vukuatından beri o İsrail’le resmî ilişkiler sıfıra yaklaşmadı mı?

Bu takdirde nasıl oluyor da böylesine yoğun bir trafik sürüyor? Üstelik artıyor...

Üşenmedim, bir de THY tarifesine baktım. Meğer mevsiminde dört defa uçuyormuş.

Bir de yukarıdaki özel şirket, etti beş! Her gün ve karşılıklı sefer olarak gerçekleşiyor.

Dolayısıyla, zahir Ben Gurion Havalimanı Türkiye bandıralı uçakların Ortadoğu’da en çok inip kalktığı alan sıfatını kazanmış oluyor ki, realite diye işte ben buna derim.

***

MALÛM, eskiden daha çok kullanılan bu realite kelimesi gerçek demektir.

Buradan da realpolitik kavramı üretilmiştir. Diplomatik lügatte başköşeye oturur.

Adı üzerinde, çağrıştırdığı şey ise devlet ilişkilerinde fikriyatı, ideolojiyi, saplantıyı, hatta ahlâkiyatı geri plana atarak o devletin çıkarları çerçevesinde davranmak durumudur.

***

ASLINA bakarsanız yukarıdaki siyasi yaklaşım ilk olarak Niccolo Machiavelli tarafından teorize edilmişti. O pek ünlü Prens risalesi bunun üzerine kuruludur.

Rönesans düşünürü bizzat kendi prensine, diğerlerine üstün gelmek için Koca Türk’ü örnek almasını, hatta onunla ittifak yapmasını öğütler.

Dolayısıyla, Floransalı filozofun ismine atfen ve yanlış olarak entrikacılık anlamında da kullanılanMakyavelizm deyimiyle modern realpolitik arasında kısmi benzerlikler vardır.

Fakat terimin yerleşiklik kazanması Prusya’nın Otto von Bismarck’ına uzanır.

Alman şansölye birbirlerine zıt güçlerle kâh gizli, kâh açık antlaşmalar imzalayarak ve Ali’nin külahını Veli’ye geçirerek, Avusturya Macaristan İmparatorluğu’ndan Çarlık Rusya’sına uzanan geniş bir yelpazeyi Berlin’e karşı uysallaştırmak becerisini göstermiştir.

Aynı realpolitiğin yakın tarihteki diğer belli başlı örnekleri arasına ise Nazi Hitler ve komünistStalin’in 1939’da Dostluk Paktı imzalamasını veya yine ultra komünist Çin’le süper kapitalist ABD’nin yetmişli yıllarda SSCB’ye karşı ortaklık oluşturmasını eklemek gerekir.

Tabii bütün durumlarda, nerede ilke, nerede ideoloji, nerede saplantı ve nerede ahlâk?

***

ÖYLE ama ulus-devletin idamesinde hayati rol oynayan dış siyaset heyhat ki ne ilke, ne ideoloji, ne saplantı ve ne de ahlâk ekseninde yürütülebiliyor!

Tu kaka edilmek istense bile eninde sonunda yine gerçek ve gerçekçilik ağır basıyor.

Nitekim İsrail’le resmî ve diplomatik ilişkilerin haniyse donmasına rağmen İstanbul- Tel-Aviv uçaklarının bunun tam tersine tıkış tıkış dolması örneğini kasten verdim.

Oysa bırakın yukarıdaki realpolitik kabiliyeti ve marjı, Türkiye’nin bugünkü milletlerarası yaklaşımları en bariz ve en net realiteyi dahi gözardı ediyor.

İşte Suriye belâsı ve Mısır açmazı; işte Çin füzesi ve Şangay hezeyanı, realpolitik oportünizme prim vermeyerek “ilkeli” (!) ve “ahlâklı” (!) davrandığını iddia eden Ankara aslında gerçeklere karşı direniyor.

Zaten o ilkesellik ve o ahlâkiyatçılık da güneydeki El Kaide unsurlarına veya ŞİT’deki otoriter devlet şemalarına geldiğinde içi boş bir lâf ebeliğinden öteye gitmiyor.

Garip, yolcular kârlı güzergâhı dolduruyor ama uçak şirketi zararlı rotada ısrar ediyor.

hadiuluengin@taraf.com.tr

http://www.taraf.com.tr/hadi-uluengin/makale-realist-ucak.htm