Günümüzün en revaçta klişesi bu... AK Parti iktidarına en fazla hatırlatılan ilke bu... Gezi direnişlerinin en sevdiği cümle bu... Kılıçdaroğlu'nun hükümete en sık yaptığı ikaz bu... Ve iki gündür Mısır darbesinden çıkarılan en önemli kıssadan hisse de bu...

Sandık her şey demek değildir!

Bu cümleyi kullananlar, "çoğunluğun yönetirken azınlığın temel hak ve özgürlüklerini ihlal etmemesi gerektiği" ilkesini hatırlatıyor olsalardı, aramızda bir problem olmazdı. "Elbette ki öyledir" der geçerdik. Elbette ki çoğunluk yönetme hakkını elde etse de bu ona azınlıkta kalanların temel hak ve özgürlüklerini ihlal etme hakkını vermez...

Peki, her şey olmadığında anlaşıyoruz da ne kadar şey demektir bu sandık? Bu cümleyi habire tekrarlayanlar, sandığın çoğunluğu kazananlara hangi hak ve yetkileri verdiğini düşünüyorlar?
İşte dananın kuyruğu burada kopuyor.

Çünkü, sandığın her şey olmadığını söyleyenler, aslında "Sandık hiçbir şey demek değildir"demek istiyorlar ama tabii bir türlü söyleyemiyorlar.

"Biz onaylamazsak meşru değil"

Anayasa yapım süreçlerini ele alalım mesela -ki, "sandığın her şey olmadığı" uyarısı en fazla bu noktada yapılıyor.

Örneğin Mursi'nin, yaptığı anayasayı yüzde 64 oyla geçirmesine rağmen meşru bulmuyorlar. Neymiş, katılım oranı düşükmüş, o yüzden meşru sayılamazmış. Ya da AK Parti'nin diğer partilerle uzlaşmak için elinden gelen her şeyi yaptıktan sonra sonuca ulaşamayıp kendi anayasa taslağını Meclis'e sunmasını ve 330'u bulursa referanduma götürmesini de meşru ve demokratik bulmuyorlar. Yeteri kadar "birleştirici" ve "bütünleştirici" olmadığı için... Peki o zaman anayasada yazılı şu 330 ve 367 kurallarının ne anlamı kalıyor?

"Sandık her şey değildir"cilere göre Mursi'nin ya da Erdoğan'ın kendi yüksek bürokrat kadrosunu oluşturması da sandık sonuçlarının verdiği yetkiye dahil edilmiyor. Derhal "devleti ele geçirmekle" suçlanmaya başlıyorlar. Bir parti seçimle iktidara geldikten sonra "herkesi kucaklamak" adına, birlikte çalışacağı yüksek bürokratları kota sistemiyle toplumun farklı kesimleri, farklı siyasi görüşleri arasında paylaştırmak zorunda sanki...

Bir iktidarın yaptığı ihtiyaç tespitine göre şehrin herhangi bir yerine bir külliye, bir cami yapmak da seçilmişlerin yetki alanına girmiyor. Mesela, herhangi bir iktidar Taksim'e -hiç kimseye sormadan- bir opera binası yapma kararı aldığı zaman, bu anti demokratik olmuyor da, dindar bir iktidar cami yaptığı zaman, kimsenin fikrini almadan karar aldığı için suçlanıyor; kuşatıcı olmamakla, bir kesimin ihtiyaçlarını ön plana almakla, şehre damgasını basmakla suçlanıyor.

Yıllar yılı, gelip giden bütün iktidarların "Atatürkçü bir gençlik yetiştirme" hedefi koyması meşru oluyor da, dindar bir iktidarın "Asım nesli" ya da "dindar nesil" yetiştirme hedefi koyması büyük skandal olarak karşılanıyor. (İktidarların hiçbir türlü nesil yetiştirme hedefi koymaması gerektiğini savunan biri olarak hükümetin Asım nesli yetiştirme söylemini eleştirmek benim hakkım. Ama Atatürkçü gençlik hedefini meşru görenlerin Asım nesline de karşı çıkma hakkı yok.)

Hükümete, bir nüfus politikası oluşturma ve bunun propagandasını yapma hakkı bile tanımıyorlar. Hiçbir zorlama içermediği halde Erdoğan'ın "3 çocuk" kampanyası bile "hayat tarzı dayatma" örneği olarak gösteriliyor.

Sokakların vesayeti

Özetle, "kuşatıcılık"tan, "birleştiricilik"ten söz ettiklerinde kastettikleri şey, "Bizim onayımız olmadan asla"dan başka bir şey değil...

"Sandık her şey değildir" sözünün taşıdığı mananın dobraca tercümesi ise özetle şu: Siz sandıkla iktidara gelebilirsiniz, ama bizim kurduğumuz bu siyasi düzene, bu toplumsal hiyerarşiye, bu kültürel hegemonyaya, bu ideolojik atmosfere dokunamazsınız.

Artık sökmeyen askeri vesayetin yerine "sokakların vesayeti"ni getirerek siyaset alanını daraltmak ve güdükleştirmek isteyen bu zihniyetin teşhir edilmesinin, bugünün demokrasi mücadelesinin bam teli haline geldiğini görmek zorundayız.