Garo Panos’u son yolculuğuna uğurlamaya gidemedim. İçimde bir uhde kaldı.

Garo benim ilk iki Ermeni dostumdan birisiydi (diğeri Zakarya dır).

Yetmişli yıllardı. O yıllarda Ermeni soykırımını dillendirmek bu günkü gibi kolay değildi. ASALA diye terörist bir Ermeni örgütü, yaptığı eylemlerle Ermeniler aleyhine müthiş bir milliyetçi, hatta ırkçı bir hava oluşmasına yol açıyordu. Tıpkı bugün PKK nin Kürtler ile ilgili yaptığı gibi.

ASALA (Bağımsız Ermenistan İçin Gizli Ermeni Ordusu), İttihat Terakki’nin önde gelen üç yöneticisini siyasi suikastlarla öldüren ‘intikamcı’ geleneği sürdüren bir örgüttü. Türk diplomatlara bunlara benzer suikastlar düzenlerdi.

Üç Paşa ( Enver, Talat ve Cemal paşalar) bir cunta teşkilatı olarak kurulan İttihat Terakkinin önde gelen isimleridir. Darbe ile (Babıali baskını) iktidarı ele geçirip, Padişahı da devre dışı bırakarak Ermenileri katleden, Osmanlıyı da birinci dünya savaşının ateşlerine atarak mahvına yol açan ve Anadolu halkları arasında düşmanlık tohumları ekilmesine sebep olan muhteris paşalardır.

Onların ‘Yeniden Büyük Osmanlı’ hayalleri Anadolu köylüsünün kanı ve canıyla ödendi. Bunlar, o zamanın yükseliş halinde olduğuna inandıkları Almanya’sına yamanmışlardı.

Konuyu fazla dağıtmayayım; ne Garo ne Zakarya bana hiçbir zaman ‘Ermeni propagandası’ yapmadılar. 1915 de Ermenilere uygulanan zulümden söz ederdik. Fakat 1915 de İttihat Terakkinin, Almanya’nın koordinatörlüğü ve akıl hocalığında uyguladığı Ermeni soykırımı konusunda aydınlanmam daha sonraları bizzat kendi araştırmalarımla oldu. Onlar benim, Anadolu’nun kadim halklarından olan Ermenileri sevmemi ve bu kaderdaş topluma ısınmamı sağladılar. Şimdi nasıl PKK ile Kürtleri ayırıyorsam, Ermenilerle de ASALA yı ayırdım. Halklar arasına düşmanlık tohumları ekilmesini isteyenlerle, dostluk için uğraşanları birbirine karıştırmamaya çalıştım. Hrant’ı sevmem de, Ergenekonculara gıcık kapmam da hep bu yüzdendir.

Sevgili Garo dost;

Gittiğin yerde hep çiçekler içinde kal. Hoş kokulu sümbüller, güller; kıpkırmızı karanfiller içinde.

İnsanoğlu birbiriyle barışmayı, bir arada yaşamayı elbet öğrenecek. Geride kalanlar buna ne kadar katkı yaptıklarının muhasebesini yapacaklar. Senin vicdanının rahat olduğundan eminim. Kendini bu ülke insanı gibi hissetin ve öyle hareket ettin.

Huzurlar içinde uyu sevgili dostum...............