Önümüzdeki hafta 19 Ocak 2007’nin, Hrant’ın katledilişinin yıldönümü. Devletin derin labirentlerinin içinde çeteleşmiş birtakım “ağır” adamların Hrant’ı bizden almalarından bu yana altı yıl geçmiş.

Hrant’ın hissettiği “güvercin tedirginliği” hâlâ orta yerde duruyor. O tedirginlik bize Hrant’ın kıymetini, onun barış dilini bir kere daha hatırlatıyor. Bu yüzden, Hrant’ı unutmamak için, 12 ocaktan 19 ocaka kadar çeşitli etkinlikler yapılacak ve 19 ocak günü de Şişli Meydanı’ndan başlayıp AGOS Gazetesi’nin önüne bir yürüyüş yapılacak. (Ayrıntılı bilgi edinmek isteyenler için link: http://buradayizahparig.net/)

Bu arada barışa dair her adım atıldığında, sermayelerinde epey malzeme ve numara olan birtakım güç sahipleri, barıştan görecekleri zararı engellemek için ellerinden gelen her şeyi belli ki hakkıyla yerine getiriyorlar.

Barışa dair elle tutulur adımlar atılmaz, ve daha basın yayın organlarında “provokasyonlar, engeller her an olabilir” türünden korkuları yansıtan görüşlerin mürekkebi kurumadan, Paris’te üç PKK’lıyı öldürerek ânında devreye girdi bu güçlerin marifetleri...

İtiş kakış gidiyor memleket... Nefes nefese... Bu memleketten bir Hrant çıkıyor; nefes alıyoruz, beynimize biraz olsun oksijen giriyor ve zihnimiz açılıyor. Ama Hrant’ı katlediyorlar.

Hrant’ı unutmuyoruz... Unutmadığımızı gördükleri için tekrar korku salıyorlar. Kapkaranlık faaliyetlerle insanların ruhunu karartmak için Samatya’da yaşlı bir Ermeni kadını öldürüyorlar, bir başkasını kaçırmaya kalkıyorlar; Kadıköy’de Aramyan Uncuyan okulunun öğretmenini öldürüyorlar. Sinsice... Sanki hiç “siyasal” bir mevzu değilmiş gibi...

Onların en büyük “mühendislik” (ya da “cerrahlık” mı demeli?) başarısı toplumları kategoriler hâlinde kesip biçmek... Ve bu kategorilerin her birinde bir “öz” inşa etmek; kendi “öz”ünü kutsal, ötekininkini “düşman”, “kirli” vs. ilan etmek ve birbirlerinden nefret ettirmek...

Tabii ki, yakın zamanımıza, tarihimize damgasını vurmuş olan “öz” inşasının ana damarını, Batı’dan modernizm ve milliyetçilik devşiren İttihatçılarda ve onların devamı olan tek partici kadrolarda bulmak mümkün. Yani kafatası ölçüp, hakiki Türk ırkını tesbit etmeye çalışanlarda;tek bir “öz” tarih yaratmaya çalışanlarda; böylesine “kurgulanmış” bir “öz” kimlik ve tarih anlayışının dışında kalanları “hain”, “düşman”, “pis” diye tanımlayanlarda bol miktarda bugünkü krizlerin kökenlerini bulmak mümkün. Yani “bizim özümüz” ve “ötekilerin özü” bu devletin“ötekileri” damgalayarak, kurulmasıyla doğrudan bağlantılı...

Ama biz fâniler de ne yazık ki bu “öz” meselesini çok içselleştirdik.

Geçtiğimiz günlerde Hrant Dink Vakfı Yayınları tarafından çıkarılan, Ferda Balancar’ın derlediğiSessizliğin Sesi II – Diyarbakırlı Ermeniler Konuşuyor adlı kitap tam da egemen “özün” başka “özler” üzerinde yarattığı yıkıcı etkiyi anlatıyor.

Bu kitapta derlenen tanıklıklar, sıradan gibi görünen insan hikâyelerinin içlerinde ne kadar korkunç, ne kadar zor hayatlar barındırdığını anlatıyorlar. Ermeniliğini ve Hıristiyanlığını koruyan, koruyamayan, Kürtleşen, Türkleşen, hem Ermeni hem Kürt olan, biraz Hıristiyan, biraz Müslüman olan insanların inanılmaz hikâyeleri bunlar. Ama hepsinde inanılmaz bir tedirginlik var.

“Döndükleri” hâlde bir türlü tam olarak kabul edilmeyen, Müslüman olsalar bile adları “dönme”kalan, etraflarında “öz” arayan insanlar tarafından “kemikleri haram” kabul edilen Ermeniler...

Ve kitaptaki tanıklardan biri anlatıyor: “Benim babam çok ürkektir. Bizim sülalenin hepsi ürkektir. Ermenilerin hepsi ürkektir. Ermeni tarihini okuduğumuzda görürüz, aslında Ermeni halkı çok cengâver bir halktır. Ama yaşanan vahşet öyle korkar hale getirmiş ki bu halkı...”

Nasıl bir duygudur bu, anlayabiliyor musunuz?

ferhatkentel@gmail.com