- 20.10.2013 00:00
Hani kimisine Mele kimisine Şeyh kimisine de sofi diyerek hitap ediliyor. Bir zamanlar bu kavramlar bir değer ifade ederken şimdi çoğu kere alaylı bir eda ile dillendiriliyor. İki rekat namaz kılana sofi, iki cüz Kur’an okuyana mele, gelişi güzel kimselere de maalesef şeyhim deniliyor.
Acaba 50-100 yıl önce bu kavramlar böyle mi kullanılıyordu.Mele ancak oniki ilimden mücaz kimselere, Sofi tava sahibi kimselere yakıştırılan bir unvanken, Şeyh ise tasavvuf alanında bir hayli mesafe kat eden ender kimseler için ancak kullanılabiliyordu.
Cahillik ne kadar zor kim bilir alaylı bir eda ile bu kavramlar kullanılırsa beklide insanın itikadını zedeler imanını tahrip eder ama cahile cühelaya anlatmak zor tabi.
Bu yazımda tarihte kullanılagelen üç unvandan bahsedeceğim Ağa, Bey, Efendi bu unvanlar kimler için kullanılıyordu şu anda nasıl kullanılıyor.
Osmanlı zamanında, başka bir ifadeyle Cumhuriyet öncesinde Medrese müderrislerine Efendi, Modern okullardan mezun olanlara Bey ve mal mülk zengini varlıklı kimselere de Ağa deniliyordu.
Örneğin, Ömer Nesuhi Bilmen Efendi, Elmalılı Hamdi Yazır Efendi, İskipli Hatif Efendi bir de bakalım bu Efendi unvanı şimdi kimlere yakıştırılıyor.
Ne yazık ki Cumhuriyetin ilanıyla Efendi kavramı hademe, hizmetli, kapıcı vb. Meslek erbabı için kullanılmaya başlandı, maalesef kimi vatandaşlarımız da farkında olmadan bu oyuna alet oldular.
Hem birileri Efendi kavramından intikam alacak diye neden bazı insanlar arasında sınıf farkının oluşumunda kullanmaya ne gerek var. Ben kendim bazen Müftü efendi, imam efendi olarak kullanıyordum. Ama bu aslına uygun bir kullanımdı, eğer İmam ve Müftü o nitelikte olmasa da bana günah sayılmaz bari.
Yani Medrese müderrislerinin unvanını küçük düşürdüler. Tıpkı başörtüsü gibi; devlet dairelerinde bile hizmetliler için yasaklanmadı fakat Bey ve Hanım efendi unvanına sahip kimselere örtüyü yasakladılar.
Yani İslami değerleri küçük göstermek için böyle bir yola başvurdular maalesef. Dilerim Allah’tan İslami değerler yine eski saygınlığını kazanır.Kimi insanlar İslami bir tarzla yaşamaktan imtina etmezler.
O zaman kavramları kullanırken dikkatli olmamız lazım. Bir kavramı canımız istiyor diye kullanıp günah kazanmaktansa hiç kullanmamak daha evladır değil mi?
Unutmayalım kullandığımız her kavramın hesabını Yüce Allah’a vereceğiz. Kullandığımız kavramla barışık olmalıyız kelimelerle alaylı bir tarz sergilememeliyiz.
Selam ve sevgilerimle.
Yorum Yap