Bu hafta iki bakan arka arkaya iki ekonomi paketi açıkladılar.

İlk paketin adı “Ekonomide devrim paketi”; bu paketi açıklayan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi oldu, paket on temel konudan oluşuyor.

İkinci paketin ismine de “Türkuaz paketi” demişler, bu paketi de açıklayan Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, bu pakette de değişik konular ele alınmış.

Her iki paketi de gördüğümüz zaman aklımıza gelen konu şu: Bu paketlerde yatırımları desteklemek için her şey var ama esas olması gereken, yatırım ortamı için en elzem şey yok.

Paketlerin içinde neler var ama ne yok?

Önce neler var, bir bakalım: Yabancı yatırımcıya kolaylıklar var, farklı teşvik unsurları var, nokta destekler var, kredi avantajları var, gümrük birliğinin revizyon beklentisi var, emlak vergisi istisnaları var, damga vergisi ve harç istisnaları var, doğuda üretene alım garantisi var, vs.

İktisatçılar bu tedbirlerin yatırım hacmini, büyümeyi artırıp artıramayacağı konusunu tartışabilirler, ben bu tür desteklerin çok verimli olmayacağına inananlardanım ama mesele sadece bu olsa idi, emin olabilirsiniz, bu konuda pozitif ya da negatif bir gazete yazısı yazmazdım.

Bu konularda AKP’li bakanlara getirilebilecek bir eleştiri de, şayet bu tedbirlerin büyümeyi olumlu etkileyeceğine AKP inanıyor ise, bu önlemleri on dört senedir neden sisteme kalıcı bir biçimde yerleştirmedikleri olabilir.

Ancak, bu pakette çok önemli bir şey yok ki, bu olmaz ise, yatırım hacminin, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ve bunlara bağlı olarak büyümenin yükselmesi asla mümkün değil.

Bu eksik, hatta hızla daha da olumsuza doğru hareket eden konu ise hukuk.

Yatırım ortamının iyileştirilmesi için çok şey önerilebilir, çok şey yazılabilir ama tüm bunların başında hukuk, hukuk güvenliği gelmelidir.

Ülkemiz Türkiye’de ise hukuk yoktur, hukuk güvenliği yoktur, değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemeyen anayasal ilke olan hukuk devleti ilkesi yerlerde sürünmektedir.

Hukuk güvenliğinin ve sürekliliğinin olmadığı bir yerde yatırım olmaz, doğrudan yabancı sermaye gelmez, büyüme olmaz.

Ya da, tüm bunlar çok yetersiz düzeylerde gerçekleşir ki, Türkiye’nin, Türkiye’nin genç nüfusunun beklentisi bu değildir.

21. yüzyılda her ülkede ve Türkiye’de büyümenin olmazsa olmazı hukuk devletidir, hukuk güvenliğidir.

İki bakanın sunuşlarının bende çağrıştırdığı, hukukun olmadığı bir ülkede yabancı yatırım çekmek için çaresizlik içinde çırpınma görüntüleridir.

Türkiye’nin sürdürülebilir büyümesi için anahtar kavram doğrudan yabancı sermaye yatırımlarıdır.

1993-2002 ortalaması doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında senede bir milyar dolar iken AKP’nin AB perspektifine sahip olduğu dönemde, 2006-2008 arasında senede yirmi milyar doların üzerine çıkıyor, bu büyük bir başarıdır.

AKP’nin AB perspektifinden yani hukuk devletini iyileştirme hedefinden kalıcı bir biçimde vazgeçmesi ile birlikte doğrudan yabancı sermaye yatırımları senelik ortalaması on beş milyar doların altına düşmüş bulunmaktadır.

Türkiye hukuk devleti perspektifinden ayrıldığı sürece doğrudan yabancı sermaye yatırımları daha da azalacaktır, bu süreci palyatif tedbirlerle, yani iki pakette gündeme getirilen önlemlerle terse çevirmek mümkün değildir.

Oysa, hukuk güvenliği kavramını iyileştirebilse idik, bu paketlere bile hiç ihtiyaç kalmadan, senede en azından otuz milyar dolar doğrudan yabancı sermaye yatırımı çekmek işten bile değildi.

2007 senesinde yirmi iki milyar dolar doğrudan yabancı yatırım çekerken bu paketler mi vardı?

Ama AB perspektifi canlı ve ortada idi.

Hukuk güvenliğinin olmadığı, HSYK kompozisyonu ile zart zurt oynandığı, mülkiyet haklarının ayaklar altına alındığı bir ülkede bu paketlerin açıklanması abesle iştigaldir, çaresizlik içinde çırpınmadır.
e.karakas@yenihayatgazetesi.com