Başbakan’ın ülkenin başbakanı olmak yerine “İslami kimliğin başbakanı” olma hali, AKP siyaseti karşısındaki farklı siyasetleri de birleşmeye itiyor. Aslında farklı siyasetlerden kastettiğim ideolojik olarak öyle olmasalar bile geldikleri yer itibariyle “laik cemaatçi” kimlikle tanımlanabilecek olanlar. Bu kesimler arasında “sol, sosyalist, demokrat” kesimler olduğu gibi, “Atatürkçü, ulusalcı, Ergenekoncu” kesimler de var. Ama bu son grubun CHP’de demirlediklerini düşünürsek, siyaseten ilginç olanların “sol, sosyalist, demokrat” kesimler olduğunu söylemek mümkün.

Başbakan’ın Gezi’den başlayan ve “Gülen Cemaati” ile giriştiği kavgada devam ettirdiği nobran, sert ve otoriter tavrı,  “laik kimlik” üzerine oturan sol, sosyalist ve demokrat kesimleri “Anti-AKP”ci bir saflaşmaya doğru itti. Bu saflaşmanın bir ayağında “Ne olursa olsun AKP gitmelidir” diyenler olduğu kadar, Kürt siyasetiyle HDP üzerinden dayanışmak gerektiğini düşünenler de var. Tabii bu farklı tavırlar özellikle İstanbul seçimlerinde farklı oy tercihleri olarak ifade ediliyor. “Ne olursa olsun AKP gitmelidir” diyenler Mustafa Sarıgül’ü desteklemek gerektiğini öne sürerlerken; HDP üzerinden Kürtlerle dayanışmalıyız diyenler de Sırrı Süreyya Önder’i önermekteler.

Bugün Türkiye’de herkes farkında ki başlangıçta kurulmuş cumhuriyet rejimi doksan yıldır, temel içeriğini değiştirmeden, farklı kimliklerle varolmuş bir toplumu zorla bir homojenliğe doğru baskılamıştır. Yaşadığımız son otuz yılda bu farklı kimliklerden İslami kimlikle Kürt kimliği bu baskıya karşı çıkmış ve bu karşı çıkışlar da zaman içinde Türkiye toplumunun çok-kimlikli yapısını daha bir görünür hale getirmiştir. Dolayısıyla bugünün siyasi sorunlarını siyasi liderler ve partiler arasında gidip-gelen basit söz düelloları olarak değil, farklı kimlikleri içeren yeni bir yönetim mekanizmasının bu ülkede nasıl kurulacağı konusundaki farklılıklar olarak okumak gerekir. Bir başka ifadeyle diyebiliriz ki bugün bütün siyaset eliti, Türkiye’nin siyasi rejiminin eninde sonunda çok-kimlikli bir rejim olacağını görmekte ve fakat bu çok kimlikli toplumun nasıl yönetileceği konusunu çözememekte.

Bu çok-kimlikli toplumun nasıl yönetileceği konusunda AKP’nin üretebildiği çözüm formülü cumhuriyeti kuranların da benimsemiş olduğu ve ortak payda olarak değerlendirilen “İslam dinidir”.  İslam dininin farklı etnik ve inanç gruplarının bir arada yaşamalarıyla ilgili oldukça “liberal” bir görüşe sahip olması karşılaşılan sorunun çözümü konusunda AKP’yi bir ölçüde de olsa rahatlatmaktadır. Bu nedenle de AKP’nin birlikte yaşamakla ilgili yaklaşımı “Hepimiz din kardeşiyiz!” sloganında özetlenebilir.

Bu soruna, siyasetin öteki kutbundaki CHP’nin bulduğu formül ise “popülizm” olarak ifade edilebilir. Bu yaklaşımın kültürel kodları ise “Anadolu solu” olarak ifade edilmeye çalışılan düşünceden neşet eder. Mevlana’nın ünlü deyişiyle “Kim olursan ol gel!” sözünde özetlenebilecek bu yaklaşım “Hepimiz kardeşiz”le özetlenebilecek  Batılı bir hümanizma cümlesine bürünür.

Bu nedenle de AKP’nin de CHP’nin de çok-kimlikli bir toplumun nasıl birlikte yaşayabileceğiyle ilgili önerileri aslında aşağı yukarı aynıdır. Örneğin en önemli birlikte yaşama sorunlarından biri olan Kürt sorunuyla ilgili AKP “Hepimiz din kardeşiyiz!” derken, CHP de “Hepimiz kardeşiz!” demekle yetinmekte.

Oysa Türkiye’nin çok-kimlikli toplumunun yönetimi her bir kimliğin taleplerinin anayasal garantiler altına alındığı yeni bir yönetim anlayışıyla mümkün. Daha katılımcı, daha kapsayıcı bir toplumsal düzen çok-kültürlü Türkiye’nin yönetilebilmesinin temel koşuludur. Sol, sosyalist, demokrat kesimlerin içinden CHP’ye yönelme, bu kesimlerin “Hepimiz kardeşiz!” sığlığına razı olmaları anlamına gelir. Oysa sol, sosyalist, demokrat kesimlerin birlikte yaşama hayallerinin bu sığlığın çok ötesinde olması gerekir.