Diyarbakır’daki dünkü cenaze törenlerinin sükûnetle ve suhuletle geçmiş olması Kürt sorununun çözümünde önemli bir aşamaya tekabül etti. En azından başlangıçlarda olduğumuz bugünlerde herkesin sorumluluğunu bildiği duygusunun yaygınlaşmasına sebep olan bu süreç umalım ki böyle devam eder ve önümüzdeki zorlukları aşmak da böylelikle mümkün olur.

Kürt sorununun çözülmesi meselesinin Türkiye’nin demokratikleşmesiyle ilgili bir mesele olduğu hemen herkes tarafından kabul edilen bir konu hâline nihayet geldi. Bu sevindirici bir durum. Ama eğer Türkiye demokrasisinin sorunlarını konuşacaksa, bu sadece bu sorundan ibaret değil kuşkusuz. Nitekim eğitim meselemizin de bu nitelikte bir mesele olduğu ortada.

Eğitim meselesinin demokratikleşmeyle bağlantılı bir konu olması yalnızca anadilde eğitim vs. gibi konularla değil, eğitimin nasıl yapılacağıyla da ilgili bir konu. O nedenle de geçenlerde Başbakan Erdoğan’ın başlattığı şirket üniversiteleri konusunun bu çerçevede oldukça uzun değerlendirmelere ihtiyaç gösteren bir konu olduğu da açık.

Oldum olası bir ülkenin kendi çocuklarını eğitmesinin bir sorun olarak kabul edilmesini anlayamıyorum. Başbakan’ın konuya bir tür “piyasacı” bir çözüm önermesini de kabul etmekte zorlanıyorum. Bırakın “diplomaları parayla satarlar” türü argümanları ki bu argümanları da yabana atmamak gerekir ; ama esas olarak eğitim hizmetinin neden ve niçin verildiğini ve sonuçta eğitimin niteliğinin ve yapılış tarzının toplumun geleceğiyle ilgili neler ima ettiğini tartışmak gerekir.

Eğitimin niteliğinin bir toplumun demokratik yapısını büyük ölçüde biçimleyen bir özellikte olması onun başka herhangi bir hizmetle belki medya hariç demek gerekir karşılaştırılmasını önlemektedir. Çünkü eğitim başka unsurlar yanında bir toplumun gelecekte ne ölçüde demokratik olacağını biçimleyen bir hizmet alanıdır.

Konunun öneminin altını çizen bir başka olağanüstü neden, ekonomik kalkınmayla da doğrudan ilgili olmasıdır. Bir ülkenin kalkınmışlığını açıklayan “karşılaştırmalı üstünlükler” teorisinin 1980’lerden sonra dünya ticaretine konu olan mal akımlarını açıklayamaz hâle gelmiş olması, mal akımlarının ekonomideki diğer unsurlar yanında işgücünün eğitilme seviyesine de bağlı olduğunun anlaşılmasına neden oldu.

Bir başka deyişle toplumların sahip oldukları kaynakların toplumların refahını belirlediği, bu kaynaklar ne kadar izin verirse o kadar zengin olunabileceği düşüncesi, bir toplumun eğitim gibi alanlarda yatırım yaparak “karşılaştırmalı üstünlük” yaratabileceği fikri karşısında eridi gitti. Yani anlaşıldı ki bir toplumun, “kaynaklarınız kadar konuşun” kaderciliğini aşıp pekâlâ kendi geleceğini eğitime yapacağı yatırımlarla değiştirebileceği anlaşıldı.

Konu bu bakımdan da önemli.

Ama bu ülkenin deneyiminde ne görüyoruz? Geçen yazımda da konu etmiştim önümüzdeki günlerde daha da edeceğim, bir vakıf üniversiteleri olgusu. Zaten dibine kadar ticari olan bu kurumlar hâlâ bir kaçını ayrı tutuyorum ticari değillermiş, kâr amacı gütmezlermiş gibi davranarak koca bir toplumu aldatıyorlar. Şimdi bu konu yeterince konuşulmadan bir de “şirket üniversiteleri” konusu gündemimize gelmiş durumda.

Tabii bütün bunlardan önce de “YÖK” konusunun da konuşulması gerekiyor bence. Bir “regülasyon”kurumu olarak bu “YÖK” çok geniş yetkili ve bu nedenle de çok hantal bir kurum değil mi? Yeni başkanın iyi niyetli değişim çabalarına rağmen yaptığı regülasyon görevi çerçevesinde, maaşların verilmediği, eğitim kalitesinin düşük olduğu, gerekçesiz işten çıkarmaların yapılabildiği, akademik olanın geriye itildiği vakıf üniversitelerini neden bir türlü göremiyor ki?

O zaman bir cesaret de eğitim konusunda gösterelim ve herkesi samimiyete davet edelim.

erolkatircioglu@gmail.com