Arpalık, siyasi tarihimizin en sevimsiz ama aynı zamanda en sahici kavramlarından biri.

Muhalefetteyken herkesin eleştirdiği, iktidara gelince hafıza kaybına uğrayıp vazgeçemediği bir ‘kazanım’. Son günlerde AK Parti, sıklıkla bu gerekçeyle eleştiriliyor. Onları kurtarmaz lakin, yalnız siyasetin genel sorunu, arpalık. Mesela CHP de İş Bankası’ndaki hisselerini böyle kullanıyor. ‘Atatürk, parti yaşasın diye o günün şartlarında jest yapmış, artık halka iade ediyoruz’ demelerini beklemiyorum. Hiç olmazsa yönetim kurulu üyesi unvanını hak eden ve gerçekten o kuruma katkı yapan isimler görevlendirilse… Eski Türk-İş Başkanı Bayram Meral’in oğlundan, milletvekili seçilememiş parti büyüklerine varıncaya kadar uzun bir liste var. Genel başkanlar kendilerine yakın bulduğu ya da muhalif görüp şerrinden emin olmak istediği kişileri Türkiye’nin en büyük bankasına yönetim kurulu üyesi atıyor.

Yakın geçmişte emekli paşalar, hiç ilgisi olmayan sektörlerde yönetim kurulu üyeliklerine atanıyordu. Bilhassa batık bankalarda adları çıkınca ordu için yıpratıcı oldu. Ayrıca siviller yargılanırken onlar muaf tutuluyordu. Bu da adalet ve eşitlik duygusunu zedeliyordu. Hüseyin Kıvrıkoğlu, Genelkurmay Başkanlığı döneminde emekli paşaların özel sektörde çalışmasına karşı çıkmış ve “Onlara oda ve sekreter verdik. İsteyen anılarını yazsın, isteyen ilmi araştırmalar yapsın. Ayrıca ücret de vereceğiz.” açıklaması yapmıştı. Gerçekten de o günden sonra bir kimya şirketinde ya da deri fabrikasında paşa ismi duymaz olduk.

Şimdi aynı ballı tuzağa AK Parti’nin düştüğünü üzülerek görüyorum. Cumhurbaşkanı Recep T.Erdoğan da başbakanlığının ilk dönemlerinde arpalıklardan yüksek sesle şikâyet ederdi. Mesela bir seferinde şöyle demişti: “Biz bu hortumları kestik. Arpalık kavramını bu ülkenin lügatinden çıkardık. İltimas ve kayırmacılığı ortadan kaldırdık diye feryat ediyorlar.” Bir başka defa ERDEMİR ve İskenderun Demir Çelik’in özelleştirilmesi gerektiğini anlatırken ‘pislik içinde, siyasi arpalık olmuş’ gibi ağır ifadelerini, “Sanki buralar para basıyor. Çok iyi istihdam sağlıyor! Sağlıyor. Ne kadar siyasetçi varsa, orayı ahbabı yararına dolduruyor.” cümlesiyle tamamlıyordu. Bugün haber sayfalarındaki Sümer Holding haberini okuduğunuzda AK Parti’nin de yolun yolcusu olduğunu görüyorsunuz. Sayıştay’ın bütün uyarılarına rağmen 7 Yönetim Kurulu üyesi görev yapıyor. İktidara yakın bürokratlardan oluşan Yönetim Kurulu üyelerine 2013’te toplam 324 bin lira ödendi.

Buradaki Sayıştay ifadesi önemli, zira Zaman’ın dünkü manşetinde yer alan arpalıkların pek çoğu özel sektör konumunda ve Sayıştay denetimi dışında. Çoğunluk hissesi özelleştirilen eski devlet kurumlarında Hazine adına temsilci ve denetçi bulunması doğal ve kanuna uygun. Ama Allah aşkına, Demiryolları Genel Müdürü’nün Türk Telekom’la ne alakası olabilir? Ya da Başbakanlık Müsteşarı’nın? İçişleri Bakanı Efkan Ala müsteşarken Türk Telekom’da Yönetim Kurulu üyesi ve Denetim Komitesi başkanıydı. Atanması da tartışmalı olmuştu. Denetim kuruluna şimdi ikisi bakan olan üç bürokrat atanmıştı. Oysa Hazine’nin kontenjanı bir idi ve diğer iki üye Oger Telecom’un hakkıydı. Muhalefet ‘Başbakanlık müsteşarı Oger’i mi temsil ediyor?’ eleştirilerini yöneltti. Sonra Oger’in feragat ettiği ve bir müddet bütün üyelerin Hazine tarafından atanmasına razı olduğu açıklanarak sorun çözüldü. Sadece TT değil, Turkcell ve THY gibi şirketlerde Erdoğan’a yakın isimler görev yapıyor. Emekliye 20 liralık zammın uygun görüldüğü bir ülkede arpalıkların aylık kazancı kamu çalışanlarının yıllık maaşına denk geliyor.

“AK Parti, arpalıkları kullanmaktan vazgeçer mi?” sorusunun cevabı Ankara kulislerinde kesin bir ‘hayır’. Liste dışı kalacak üç dönemlikler ve yine doğal ayıklama ile Meclis’e veda edeceklere uzatılan cazip bir havuç; yönetim kurulu üyeliği. ‘Birlik ve beraberliğe en çok ihtiyaç duyulan bu günlerde…’ olmaz. Ötesi, uygun adım ANAP’laşma süreci…