Siyasal hayatı askeri terimlerle analiz etmenin hem felsefi hem teknik handikapları vardır. Kavramlar tarihi birikimin eseridir ve Türkiye gibi ülkelerde  askeri terminoloji, sivil siyaset literatüründen daha güçlüdür.

Sorunlarını siyasal süreç ve mekanizmalarla çözme becerisi de bu tarihi birikimin bir parçası olarak gelişir. İçerde benzer davalarla birlikte balyoz davasının ifade ettiği anlamla, dış politikada IŞİD üzerinden yaşanan gelişmeler siyasetin seyrini şekillendirecek gelişmelerdir.

Cumhurbaşkanlığı seçimine giderken yaşanan bu gelişmeler, sadece kişilerin, partilerin  değil ülkenin geleceğini de etkileyecektir.

Balyoz davasında gelinen nokta, değişen dengeler dolayısı ile bir uzlaşmanın yansımasıdır. Yeni devlet konsepti içindeki iktidar mücadelesinin eski devlet güçleri ile ilişkisi yeniden yapılanacaktır.

Anayasa Mahkemesi’nin oy birliği ile aldığı karar, hukuki açıdan olağan gözükse de kaçınılmaz olarak, davanın siyasal anlamı ve sonuçları olacaktır. Cemaat ile hükümet kavgası gibi gözüken çatışmada Balyoz sanıklarının nerede saf tutacağı son derece önemlidir. Elbette hepsi ortak organize tutum içinde olmasalar da en azından önemli bazı isimlerin cezaevi çıkışında yaptıkları açıklamalar köşelerine çekilmeyeceklerinin sinyalini vermektedir.

Bütün yaşadıklarının sorumlusu olarak cemaati görmeleri istenen bu çevrenin bu beklentiye uygun saf tutma yoluna gideceğini düşünmek fazla saflık olur. Kısa dönem tepkiler ile orta ve uzun vade pozisyon alışlar birbirinden farklı olabilir. Elbette bazı isimler yaşadığı süreçten çıkardığı dersler doğrultusunda kavgasına devam edecektir.

Irak’ta yaşanan gelişmeler de Türkiye iç siyasetinde yeni dengeler oluşturacak niteliktedir. Suriye’de kurulan ilişkiler her ne kadar bir devlet konseptinin eseri ve güvenlik bürokrasisinin inisiyatifi bağlamında ele alınsa da, siyasi iradenin sorumluluğundadır.

Irak Kürt yönetimi ile kurulan, enerji odaklı “tamamen duygusal” ilişkinin arkasında durmanın kolay olmayacağı bilinmelidir. Irak’ta yaşanan göç hareketi ve toplumsal ayrışma ya uzun bir kaosu beraberinde getirecek ya da yeni bir konfedaral durumu doğuracaktır. Her  iki durumda da Türkiye iç politikası ve Kürt sorununun çözümü sürecinde yeni gelişmeler kaçınılmaz olacaktır.

Sadece bu iki dinamik bile cumhurbaşkanlığı seçiminde aday profilini etkileyecektir. CHP ile MHP’nin ortak adayı, uluslararası ilişkileri dolayısı ile net bir tercihi yansıtmaktadır. Bu durumda Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığına aday olup olmamayı yeniden düşünmesi son derece doğaldır. Rest çekmek ile yeni duruma göre yeni pozisyon almak arasında bir tercih, Erdoğan’ın önündedir.

Bu durumda hem Kürt hareketi, hem demokrasi savunucuları için kritik bir hafta içine giriyoruz. Erdoğan’ın adaylıkta ısrar etmesi durumunda hemen seçimin ardından sistem tartışması başlayacaktır. Bu durumda HDP ve muhtemel müttefiklerinin aday profili, tümüyle sistem tartışmasının toplumsallaşması üzerine kurgulanmalıdır. Erdoğan aday olmadığında genel seçim takviminin korunması ve parti içi dizaynın öne çıkması kaçınılmaz gözükmektedir. Tek adam siyasetinin yol ayrımında, yapılacak her tercihin sonuçları da farklı riskler içerir. Erdoğan’ın, köşke çıkmaktan vazgeçmesi, bir çok girişimin bir yıl sonraya ertelenmesi ya da başka bir ifade ile bir yıl kazanılması anlamına gelecektir.

HDP her şart altında üçün biri olmanın avantajını kolaycılığa kaçmadan değerlendirmeli ve büyümenin risk alma ile mümkün olduğunu göz ardı etmemelidir. Taktik hamlelerin stratejik sonuçlar doğuracağı bir süreçteyiz. İlkesel tercihlerde değil ama ittifak ilişkilerinde, muhataplarınızın ya da rakiplerinizin pozisyonunu dikkate almadan hamle yaparsanız tarihi fırsatları kaçırırsınız.

ÖZGÜR GÜNDEM