İnsan davranışlarının felsefi arka planını tartışırken kaynak kullanımını da sorgularız. Gelirlin nasıl elde edildiği ve nereye harcandığı toplumsal meşruiyet açısından bir ahlaki göstergedir. Haksız kazanç ve lüks yaşam birbirini tamamlayan hastalıklardır. İnançlar, kültürler bu sorgulamayı  hayatın bir parçası olarak görmüşlerdir.

Birey hayatını bu eksende ele alıp toplumsal hayatı bu bağlamdan koparmak, izahı zor bir yabancılaşmadır. Toplum adına toplanan vergiler, harçlar, cezalar ve diğer gelir kalemlerinin hakkaniyete dayanması yanında, bu kaynakların hangi ölçüler çerçevesinde ve nerelere harcandığı da bir toplumsal denetim konusu olmalıdır.

Parlamenter sistemlerde bu denetimi bir yandan halkın temsilcileri yaparken diğer yandan uzman kamu görevlileri, medya, toplumsal örgütler, hükümet dışı kuruluşlar yapar. Aktif yurttaş bilincinin gereği bu hesap sormayı  kurumsal kılacak biçimde , siyaset üzerinde  bir toplumsal baskı oluşturmaktan geçer.

Gelelim Türkiye gerçeğine. Parti disiplini adına fiilen iktidar partisi mensubu milletvekilleri bu denetimi yapma imkanından mahrum bırakılmışlardır. Demagoji düzeyindeki söylemlerle yapılan bütçe savunmaları gerçekte sadece bir formel sürecin tamamlanması içindir.

Geçtiğimiz yıl Sayıştay denetiminin anlamsızlaştırılması operasyonu bu sene bir şekil aldı. Tepkileri dikkate alıp yasalara ve teamüle uygun bir denetim mekanizması işletmek bir yana diğer kurumların fiilen Sayıştay denetimini imkansızlaştıran yaklaşımları daha yaygın hale geldi. Bütün bu eleştirilere ikna edici cevap vermek yerine yaptıkları icraatları anlatmayı tercih eden Başbakan, aslında denetimden kaçan bir hükümet tavrını sergilemekte de bir mahsur görmüyor.

Bütçe görüşmelerinin bu kadar içini boşalttıktan sonra, yetim hakkından, garip gurebanın hortumlanan kaynaklarından dem vurmanın da pratikte çok anlamı kalmıyor. “ Beşer şaşar” ilkesini bile kulak ardı eden bir yaklaşımla denetim alanının dışına çıkma hevesi, aslında büyük felaketi de kendi elleri ile hazırlama operasyonuna dönüşmektedir.

Her şeyin iyisini, doğrusunu, faydalısını ben bilirim edası, beşeri siyasette tahammül edilebilir bir durum değildir.

Erdoğan eğer yerel seçimlerden sonra kesin biçimde köşke çıkma kararı verirse eski hesapları kapatma, yolsuzluk iddialarının üstünü örtme konusunda da bir yol aramak zorunda kalacak. Bu konuda kimsenin kimseyi garanti altına alma ve mutlak güvence sunma imkanı olmayacağını göreceğiz. Aksine her daim bir tehdit  ve pazarlık aracına dönüşecek olan konular, Erdoğan’ın başını ağrıtmaya devam edecek