Erdoğan’ın son grup toplantısındaki şu ifadeleri bunun farkında olduğunu gösteriyor: “Bugüne dek bize bir adım gelene biz hep koşarak gittik” (...) “Çok yönlü siyasi, ekonomik ve askeri işbirliklerimizi Amerika ile köklü bağlarımızın alternatifi olarak görmüyoruz”... 

Kritik konular, malum, S-400’ler (ki Biden dönemi Trump yönetimi ilan edilen yaptırımla başlıyor), Halk Bank meselesi, Kıbrıs/Maraş, Doğu Akdeniz ve Kuzey Suriye’deki durum.  

Bu kritik konuların, Türkiye-ABD ilişkilerinin hassas noktası ise şüphe yok ki, S-400’ler ve NATO’yla ilişkiler. Tarafların nasıl bir ortak nokta bulacaklarını zaman gösterecek, ama bu sınavın bu ayağı, her şekilde Erdoğan iktidarını, ulusalcı dil ve tutumu zora sokacak gibi görünüyor.  

Madalyonun diğer yüzünü, Doğu Akdeniz ve Kıbrıs’tan önce, Kuzey Suriye, dış Kürtler meselesi oluşturuyor.  

Malum, bu konuda, Trump döneminde, liderler arası kişisel ilişkilerle, Washington’un Türkiye’ye hareket alanı bırakmasıyla, Ankara’nın Rusya ve ABD arası gidiş gelişlerle, boş alanlara girmesiyle ve fiili durumlar yaratmasıyla süregiden bir düzen vardı.  

Bunun sonucunda, Türkiye, bu dönemde, Kuzey Suriye’deki 3000 km2’lik bir alanı kontrol eder duruma geldi. Bugün itibariyle Afrin, ayrıca Tel Abyad ve Resulayn arasındaki bölge Türkiye ve ona bağlı güçlerin denetiminde bulunuyor. Asker, idareci varlığıyla, imar hamleleriyle, nüfus politikalarıyla bu bölgelerde Ankara yeniden yapılandırma politikası izliyor.  Bunun yanında Afrin ve Tel Abyad arası Ruslarla, Resulayn ile Suriye sınırı arasındaki hat ise ABD’yle işbirliği halinde güvenli bölge haline gelmiş durumda. Türkiye 911 km’lik sınıra bir anlamda hakim.  

Şimdi soru şu: Biden’ın muhtemel Suriye politikaları Türkiye’nin Kuzey Suriye’de konumu ve stratejisini nasıl etkileyecek? 

Ortada henüz bir netlik yok, Ancak ABD’nin bölgede Türkiye’yle kurduğu ilişkilerin özünde ani ve köklü bir değişiklik beklenmiyor. Bu sınırlar çerçevesinde yeni gelişmeler de kaçınılmaz görünüyor. Tahminler şunlar:  

Yeni başkan, zaman içinde Irak’ta ve Suriye’de Kürtlere daha güçlü bir rol verme arayışında olacaktır.  

* Bunun bir ayağı Kürt gruplar arasında dengeli bir güç ve alan dağılımıyla, belli bir farklılaşmayla Kürt barışını sağlamak politikasıdır.  PKK’nın Suriye’deki etkisinin sona erdirilmesi, en azından azaltılması, alana siyasi düzeyde Suriye Kürtlerinin hakim olması bu uzlaşma ve farklılaşma arayışının, daha şimdiden bir parçası gibi görünüyor. Nitekim Amerikalılar bir süredir beri Kürtler arası birlik için bu istikamette arabuluculuk ediyor. Barzani’ye yakın gruplar PKK’nin Suriye’yi terk etmesi şartının peşinde koşuyor.  

Biden’ın tutturacağı böyle bir istikametin, bir sonraki adımı kaçınılmaz olarak Türkiye’ye Suriye Kürtleriyle diyalog kurma çağrısıdır.  

İşler böyle gelişirse, Biden ile Ankara’nın stratejileri kısmen kesişir. Suriye Kürtleri ile PKK arasında bir ayrışma olması, YPG, PKK, Barzani yanlısı gruplar arası denge politikası, Türkiye’nin talep ettiği gelişmelerden birisi.  

Kesişmenin varsayımsal anlamı şöyle ifade edilebilir: MHP’nin de ulusal çıkarlar çerçevesinde ikna olması halinde, bu kez dış Kürtlerden içeriye doğru bir siyaset, yumuşama dalgası ortaya çıkabilir. Bu ise Türkiye’deki siyasi aktörleri Kürt siyasetine itecek, HDP’ye yeni taşıyıcı bir rol verecektir.  

Elbette denklemin bu şekilde kurulması  kolay iş değildir. 

PKK’nın bir çırpıda Rojava’nın dışına itilmesi çok gerçekçi değildir. Buna bu örgütün Suriye’de buna oyun kurucu olmadan geriye çekilmesi, Türkiye’yi ne denli tatmin eder, bu da diğer bir sorudur.  

Ama dengeyi siyaset ve siyasi hamleler kurar. 

İktidarı bekleyen sınavın diğer ayakları bunlardır. 

Bu, muhalefetin ve Kürt hareketinin de sınavı olacaktır.