Kürtler temel olarak dört ülkeye dağılmış bulunuyor. Aslında doğrusu şu: Kürtlerin yaşadıkları topraklar dört ülkeye dağılmış durumda. Irak ve Suriye'nin kuzeyi, İran'ın batısı, Türkiye'nin güneyi aslında coğrafi olarak bir bütün oluşturuyor.

Hem bu parçaların hem bu bütünün siyasi açıdan sürekli olarak hareket ettiği bir dönemi soluyoruz.

Irak'ta yaşanan değişim, Özerk Kürdistan Bölgesi'nin varlığı, Arap Baharı, Suriye'deki çatışma ve saçılma hali, Türkiye'de Kürt Hareketi'nin aldığı siyasi ve toplumsal yol Kürtlerin siyasi enerji- sini iyice ortaya çıkarmış bulunuyor.

Irak ve Suriye'deki gelişmeler Ortadoğu'da sınır değişikliklerine, bölünmelere ya da bölünmelerin derinleşmesine giden kapıları açtıkça, bu enerji farklı bir arayışı, Kürt merkezli siyasi varoluş arayışını da ifade etmeye başladı.

Bunun içindir ki pekçok stratejik analiz Ortadoğu açısından 21. Yüzyıl'ı, sadece İslam-siyaset ilişkilerinin alacağı biçim etrafında değerlendirmez. Aynı zamanda Kürtlerin dönemi olacağını söyler.

Aslında bu öykü yeni değildir, biçim değiştiren ve hız kazanan bir niteliktedir.

Açıktır ki, 1. Dünya Savaşı sonrası Ortadoğu'daki Osmanlı toprakları paylaştırılırken buradan devletsiz çıkan birkaç topluluktan birisidir Kürtler.

Ve 19 Yüzyıl'dan başlayarak, ama özellikle 1. Dünya Savaşı sonrası gerek Türkiye'de, gerek İran'da, gerek Irak'ta isyanlarla, bu istikamette, en azından kendilerini yönetme arayışında siyasallaşmalarını sürdürmüşlerdir.

Nitekim bugün itibariyle bakıldığında KDP Irak'ta, PYD Suriye'de, PKK Türkiye'de, PJK ve diğerleri İran'da kah özerk bölgelere kah başkaldırmalar üzerinden bu tür siyasallaşmaya işaret etmektedirler.

Bu işin bir yanı…

Öte yanda başka bir seyir var. Nitekim Kürt meselesinde son 10 yıl itibariyle ortaya çıkan en önemli dinamik 'ulus-ötesi kültürel, sosyal ve siyasi bir Kürt ağının, bir Kürt zonunun oluşması' oldu.

Bu açıdan bakıldığında farklı Kürt hareketleri kendi örgütsel çıkarları ve hakimiyet arayışıyla hem bir farklılaşmayı ifade ettiler, hem yolları kesişen ortak bir siyasetin parçaları olmayı…

Kesişme ve ortak bir yola doğru hareket etme bugün aralarındaki farklılaşma kadar önemli bir duruma işaret etmektedir.

Erbil'de toplanan hemen tüm Kürt grupların temsilcilerini içeren Kürt konferansını da her şeyden önce bu çerçevede değerlendirmek gerekir…

Aslen Suriye'deki çatışma dinamiklerinden, çatışan grupların alan ve doğal zenginlik kontrolu kavgasından kaynaklanan nedenle PYD'nin özerklik sınırlarında dolaşması, bu örgüt ile Barzani'nin yaşadıkları hakimiyet gerginliğinin yeni biçimlere ilerlemesi, PKK'dan PYD'ye gelen destek bu açıdan dikkatle değerlendirmeyi gerektiriyor.

KCK'nın yaptığı hem Türkiye'ye meydan okuyan, hem Suriye Kürtlerine tam destek veren son açıklama Türkiye'nin Kürt Haraketi'nin hem çözüm süreci hem ayrışma politikaları olmak üzere iki hatta birden hareket etmeye çalıştığını gösteriyor.

Söz konusu açıklamadaki şu satırlar dikkat çekicidir:

'Rojava Kürdistan Halk Devrimi'nin birinci yılında bir taraftan El Kaide'ye bağlı olduğu söylenen İslam maskeli çeteler, diğer taraftan Türk devleti Kürtlere yönelik bir saldırı kampanyası başlattılar.'

Bunlar parçalar…

Bütüne ve öze gelelim…

Kürtlerin ve Kürt meselesinde bölgenin önünde iki yol, iki model var.

Bunlardan birisi birleşme, devlet olma modelidir. Bu modelin sert çatışmalar, Kürtler arası hakimiyet kavgaları, Stalinist örgütlenmeler ve siyasi birimler üreteceğini kestirmek zor değildir.

Bu 19. Yüzyıl modelidir.

İkincisi ise Türkiye'deki barış sürecinin (yürür ve kesintiye uğramazsa) vaadettiği, Kürtlerin kendilerini yönetebilecekleri, bulundukları ülkelerde, o ülkelerle yol alabilecekleri demokratik entegrasyon modelidir.

Bu ise 21. Yüzyıl modelidir.

Bu açıdan mesele sadece Kürtlerin değil, siyasi iktidarın, Türklerin de masasındadır.