Türkiye’de muhalefet partilerinin ‘kapalı kitle’ partileri oldukları görülüyor. Bu partiler için hitap ettikleri ‘kristal kitle’ varoluşlarını temin etmekle birlikte onlar için geniş bir kitleye hitap etme ihtiyacı da yaratmıyor. Hâl böyle olunca bu partiler için siyaset, kristal kitlenin tatminine yönelik bir uğraş haline geliyor. Kendi bünyesini sıkıca konsolide ederek kemikleşmiş çekirdek kitlenin muhafazasını nihai amaca dönüştüren bu siyaset anlayışı ‘kanaatkâr’ olmakla birlikte siyasi bir iddianın taşıyıcısı olmaktan uzak. 

Türkiye’de tipik cemaatler bile her türlü imkânları seferber ederek kendilerini ‘açık kitle’ ile temasa geçmeye mecbur hissederlerken siyasi partilerin her türlü imkân açıklığına rağmen imkânları da heba eden bir seferberlikle cemaatleşmeyi tercih etmiş oldukları artık bir sır değil. Türkiye’de her türlü kesimin zaman zaman meyyal olduğu bir sorun söz konusu olan. Siyasi bir koridor olarak sürekli daralan ya da kendi içine doğru kat ederek büzüşen niteliği ile bu durum bir tercihten öte kalıcı bir sendroma işaret ediyor. Bu amansız sendromun tıp literatüründeki karşılığı ‘Laron Sendromu’.

Ekvator ve Akdeniz ülkelerinde gözlemlenen hastalık  “Genetik bir bozukluk nedeniyle büyüme hormonu, büyüme için gerekli olan büyüme faktörlerini arttıramamakta ve sonuç olarak çocukların büyümesinde yetersizliğe neden olmaktadır.” Çok nadir rastlanan bu hastalığın siyasal tercümesi Türkiye siyasetinin neredeyse tanımlayıcı niteliği olarak karşımıza çıkıyor. Çocuklarda hormonal işleyişteki dengesizlik nedeniyle açığa çıkan sendrom, Türkiye siyasetinde kararlı bir tercih üzerinden sahiplenilmekte ve hayata geçirilmektedir. Hastalıklı bir halin olağan karşılanıp işlevsel bir siyaset olarak kodlanması izaha muhtaç olduğu gibi aynı zamanda siyasetin doğasına da aykırı bir durumu var ediyor.

Nihayetinde siyaset doğası gereği bir iddia işidir ve kaçınılmaz şekilde dışa doğru açılmayı zorunlu kılar. Ötekini ikna etmeyi, kendi iddia ve analizine destek verecek bir birlikteliğe çekmeyi gerekli kılar. Karşıtı ile mücadeleyi bile ontolojik bir karşıtlıktan çıkarıp ‘ötekinin’ sorumluluğunu alan ahlaki duyarlılık temelinde anlamlı bir konuşmanın, tartışmanın, müzakerenin zeminine ihtiyaç duyar. Aksi durum siyasetin anlam bulacağı zemin olan eski tabirle cemiyetten kopuşu ve dar alanda hizip çekişmelerinin egemen olduğu cemaatte demirlemeyi ima eder. Bu durumun siyasal genetiğimizle ve modernleşme maceramızla uyumu zaten izahtan varestedir. İçinde boğuştuğumuz ve kronik hale gelen sorunlarımız ayrıca mevcut siyasetimizin karakterine ilişkin yeterli veriyi sağlıyor.

Bu açıdan kendine kendi içine gömülü cemaatler sistemini andıran siyasal yapılanmamız hem toplum olma hüviyetimizi aşındırıyor hem de siyasetin çözüm üretme kapasitesini tahrip ediyor. Çoğulculuğu ve farklılığı tahrik, tehdit ve çatışma gerekçesi olarak algılayan bu tarzı siyaset, tarihsel-toplumsal dünyanın gerçekliğinden bağımsız kapalı devre bir ilişkiyi tesis ediyor ve ötekini imha veya esir alma arasında sıkışan arkaik bir pratiğe mahkûm ediyor. Dün ‘halk plajlara hücum etti vatandaş denize giremiyor’ da kendini ele veren cemaat savunusu bugün ODTÜ’deki mescit tartışmasında açığa çıkıyor. Bin küsuraydının imzaladığı‘bildiri’ nin içeriğinde boy veren kapalı devre sistem, aynı şekilde bildiriye devletin baskı aygıtları kanalıyla verilen yersiz ve abartılı tepkilerde ete kemiğe bürünüyor.

Geldiğimiz tarihsel kesitte Laron sendromlu siyaset ne siyasal genetik ne de modernleşme sürecinin kaçınılmaz kaderi olarak meşrulaştırılabilir. İlkesel düzeyde temellendirilmesi mümkün olmayan bu yapının siyaseten de işlevsel olmadığı tecrübe ile sabittir. Dolayısıyla küresel siyasetin yanında temelde küreselleşme sürecinin doğrudan tehdit ettiği toplumsal bütünlük ve sahici siyaset, büyük bir dikkat ve özeni zorunlu kılarken bugüne pimi geçmişte çekilip atılmış tahrip gücü yüksek bir bomba olan arkaik çatışmacı bir siyaseti beslemek, zihinsel geri kalmışlığı çağrıştırıyor. Gerçeklik algısının yitimini, küresel dalganın komplikasyonlarını görmemeyi ve fosilleşmiş bir düzenin ve ilişki biçiminin gönüllü taşeronluğunu belirtiyor. Oysa eskinin çözüldüğü ve yeniye muhtaç olduğumuz şeklindeki tespit cemaatler sistemimizin semalarında her gün yankılandığı bugünlerde bambaşka bir manzaraya muhatap olmamız gerekiyordu.

aliaydin505@gmail.com

Twitter: @_aydinali